Category Archives: Χρόνος

Νυχτολόγιο 12: Ανεργία, ο ελεύθερος χρόνος

​Ο χρόνος δεν μπορεί να είναι άλλος παρά κοινωνικός. Ο άνεργος δεν έχει ελεύθερο χρόνο. Η ελευθερία του χρόνου έγκειται στην κοινωνική χειραφέτηση. 

Η συμπόνια δεν ενοχοποιεί την καθημερινότητά. Ο μικροαστισμός καταγίνεται να λυπάται ή να περιμένει μάταια την καθαρή επανάσταση. 

Ο μικροαστός δεν εκφράζει συμπόνια γιατί η συμπόνια απαιτεί αυξημένη αντοχή του κόσμου που χάνεται μέσα στο τίποτα της εκμετάλλευσης.

Το χρήμα εξαργυρώνει τον χρόνο που χάνεις. Ο ανενεργός χρόνος είναι ο χρόνος του άνεργου. Ο άνεργος δεν υπάρχει στον κοινωνικό χρόνο. Σιγά σιγά αποδεσμεύεται από την κοινωνική σφαίρα και αφανίζει τους χρονικούς κοινωνικούς δεσμούς του με τον κόσμο.

Ο καπιταλισμός γίνεται η κατοχή της χρονικότητας που θέλει να ζεις στο παρόν, μόνο σ’ αυτό χωρίς να κοιμάσαι. 

Το μέλλον γίνεται η σκέψη που δημιουργεί φόβο, μια προαποφασισμένη καταστροφή. Το παρελθόν έχει τελειώσει ήδη. 

Πόλεμος εναντίον του φόβου.

Πόλεμος εναντίον της προαποφασισμένης καταστροφής.

Πόλεμος εναντίον του τελειωμένου ήδη.

Όταν δεν έχεις ελεύθερο χρόνο – όντας εκτεθειμένος στον απεριόριστο χρόνο – είναι γιατί δεν έχεις κερδίσει την κοινωνική ψυχολογία.

Η γλυκιά καραμέλα του χρόνου

Η γλώσσα γλείφει το χάος γι’ αυτό μπορούμε και μιλάμε. Σαν γλυκιά καραμέλα που μας αποδεσμεύει για λίγο από το πικρό της ανυπαρξίας. Η γλυκιά καραμέλα του χρόνου.

Είναι σαν η φλέβα της ιστορίας να χτυπάει στα ακροδάχτυλα της πραγματικότητας, με πείσμα, μέχρι που να δείχνουν έτοιμα να καταδείξουν το κρυμμένο εκείνο φόβητρο, το οποίο από το τιμόνι της αλήθειας να ξεφύγει για να μιλήσει δεν μπορεί.

Η αναμονή του πολέμου είναι ο πλεονασμός της παρατεταμένης αυτούσιας ελπίδας ότι δεν θα ζήσω πόλεμο. Η φιλελεύθερη αναλυτική/ερμηνευτική διαδικασία έχει από την μια την δυνατότητα και την γνώση να κάνει κριτική σχεδόν σε οτιδήποτε παρακμιακό και ρηχό και από την άλλη δεν έχει ίχνος αναλυτικής και διαλεκτικής γνώσης ν’ αναγνωρίζει ότι οτιδήποτε παρακμιακό και ρηχό πηγάζει από τον ίδιο τον πολιτικό και πολιτισμικό κόσμο του φιλελευθερισμού. Αυτό διαφορετικά λέγεται διχασμένη πολιτική παρουσία, μια πολιτική δηλαδή που δεν υπερασπίζεται τίποτα παρά το μη λογικό ως αυτό να εκφράζει την υποτιθέμενη ωραιότητα του χάους. Η ταφή με άλλα λόγια της διαλεκτικής σκέψης.

Να ποιό είναι το χάος που γλείφουμε για να μπορούμε να υπάρχουμε. Η γλώσσα μας είναι ο χρόνος. Ο χρόνος… και να που ξεγελιόμαστε συμμαζεύοντας το μηδέν. Ο χρόνος είναι ύλη: μια τον αγγίζεις στην πυκνότητά του και μια ανάλαφρος σου χάνεται.

Το παρελθόν, το μέλλον και το παρόν είναι δικές μας ανακαλύψεις για να μπορούμε να αντέχουμε το βάρος του χρόνου, της κίνησης με άλλα λόγια που μας αφήνει να νομίζουμε ότι λαμβάνουμε ουσιαστικό μέρος που στην πραγματικότητα κινούμαστε μόνο στην περιφέρια του χάους.

Ο χρόνος ως η ψευδαίσθηση ότι δεν υπάρχει κάτι έξω από αυτό λέγεται διαφορετικά παραχάξη της ιστορίας. Η κίνηση είναι που μας δίνει το δικαίωμα να έχουμε γλώσσα άρα και να μιλάμε, να έχουμε μνήμη άρα και χρόνο.

Ο χρόνος έχει ως χαρακτηριστικό να βυθίζεται είτε στο παρόν, είτε στο μέλλον, είτε στο παρελθόν και αυτό συγκροτεί την συνείδηση ως τέτοια δηλαδή ως να μπορεί να αποδεσμεύεται από το κλουβί της και να διακρίνει την παρουσία της όχι απλά στο παρόν αλλά στην διαλεκτική σχέση του χρόνου με τον ευατό του. Σε αυτό έγκειται η ιστορική συνείδηση: στην διακριτικότητα της σχέσης της συνείδησης με τον χρόνο. Σε αυτό έγκειται και η ιστορία: στην συνείδηση που αναγνωρίζει την περατότητά της αλλά επιμένει στον αγώνα για το αθάνατο.

Και τώρα βιώνουμε μια εποχή χωρίς ιστορία. Μια εποχή χωρίς ιστορία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε ως εποχή. Ζούμε στο ενδιάμεσο μιας παρατεταμένης αγωνίας ψάχνοντας να ξεφύγει η ανθρωπότητα από τον χρόνο που της απέμεινε.

Κάποιος δηλαδή κρατάει ένα χρονόμετρο αλλά δεν μετράει χρόνο παρά μετράει ιστορία, μετράει την σχέση δηλαδή της συνείδησης που αρνείται το πεπερασμένο για να το κερδίσει και να ενδώσει τελικά όπως πρέπει.

Η πολιτική μπαίνει σφήνα σ’ αυτά σε κάθε τους βήμα. Ο χρόνος έγκειται στην πολιτική ωριμότητα της ιστορικής πραγματικότητας της κάθε εποχής. Κάθε εποχή έχει τους δικούς της χρόνους, όπως λέμε τους δικούς της ρυθμούς. Ένας μουσικός θα μας το εξέφραζε ακόμα καλύτερα.

Η δική μας εποχή έχει το χαρακτηριστικό μιας πρωτοτυπίας στην ιστορική διαδικασία: αποδέχεται την αποσπασματικότητα του παρόντος ως πολιτική μορφή. Με άλλα λόγια αυτό που διαμορφώνει το βίωμα γίνεται και η ουσία της πραγματικότητας. Εξ ου και συνηθίζουμε να βλέπουμε την βαρβαρότητα ως αποδεκτό γεγονός. Ότι γίνεται είναι αποδεκτό επειδή ακριβώς μπορεί και γίνεται. Αυτό το κατάλοιπο είναι που κληρονομήσαμε από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Την ίδια στιγμή που καταστρεφόταν η βαρβαρότητα γεννιόταν η ίδια και χειρότερη απλά γιατί μπορούσε να γίνει.

Σήμερα δεν βιώνουμε την ιστορική συνέχεια γιατί καταφέραμε να αποδεσμεύσουμε την ιστορία από τον εαυτό της τον χρόνο. Αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς θα μας χαρακτήριζε την εποχή ένας ιστορικός οφθαλμίατρος. Η αποκόλληση της ιστορίας από τον χρόνο και η συνείδηση να αιωρείται από το νιώθω στο νιώθω για ένα νιώθω.

Η βαρβαρότητα δεν έρχεται και δεν έφυγε, έγινε απλά η καθημερινότητα, είναι ο δικός τους χρόνος. Το μέλλον, το παρελθόν και το παρόν δεν τους ανήκουν για αυτό τα έχουν καταστρέψει. Όταν λοιπόν ο κομμουνισμός παλεύει για το μέλλον στο παρόν με χρέος ένα παρελθόν τι άλλο κάνει από του να υπερασπίζεται τον ίδιο τον ανθρώπινο χρόνο.