“Η επιστημονική γνώση και η τεχνική κυριαρχίαπάνω στη φύση κερδίζει καθημερινά νέες και πρωτοφανείς νίκες. Αλλά στην πρακτική και κοινωνική ζωή του ανθρώπου η ήττα της έλλογης σκέψης φαίνεται να είναι ολοκληρωτική και ανέκκλητη. Σ’ αυτή τη σφαίτα ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρείται ότι έχει λησμονήσει όλα, όσα έμαθε κατά την εξέλιξη του πνευματικού του βίου.”
“Δεν βρίσκουμε στην ιστορία κανένα μεγάλο πολιτισμό που να μην κυριαρχείται και να μη διέπεται από μυθικά στοιχεία.”
“Για τους αληθινούς ρομαντικούς δεν μπορούσε να υπάρχει σαφής διαφορά ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα. Όπως ακριβώς δεν υπήρχε διαχωρισμός ανάμεσα στην ποίηση και την αλήθεια. Ποίηση και αλήθεια, μύθος και πραγματικότητα αλληλοδιεισδύσουν και συμπίπτουν. “Η ποίηση” είπε ο Novalis, “είναι το απόλυτα και αυθεντικά πραγματικό. Αυτό είναι ο πυρήνας της φιλοσοφίας μου. Το πλέον ποιητικό ειναι και το πλέον αληθινό.”
“Η γλώσσα δεν είναι μόνο σχολέιο σοφίας. αλλά και σχολείο μωρίας. Ο μύθος μας αποκαλύπτει τη δεύτερη όψη, δεν είναι παρά η σκοτεινή σκιά που ρίχνει η γλώσσα στον κόσμο της ανθρώπινης σκέψης.”
“Έτσι η μυθολογία παρουσιάζεται ως παθολογική τόσο στη γένεσή της όσοκαι στην ουσία της. Είναι ασθένεια που αρχίζει στο πεδίο της γλώσσας και διαμέσου μιας επικίνδυνης μόλυνσης επεκτείνεται σ’ ολόκληρο το σώμα του ανθρώπου πολιτισμού”
“Δεν έχει πιο άγονη προσπάθεια απ’ αυτή, στην οποία βρίσκονται παγιδευμένοι οι καθαυτό μεταφυσικοί: να συναγάγουν την απόλυτη βεβαιότητα από την άρνηση… Ο μεταφυσικός στοχασμός, όπως αρχίζει από την Άρνηση και το Μηδέν, έτσι και καταλήγει στο Μηδέν, περιστρέφεται και θα περιστρέφεται σε ατέρμονες στροβιλισμούς γεννώντας και καταβροχθίζοντας – τον εαυτό του”.
Η πραγματικότητα δεν συμμορφώνεται με τις προσωπικές μας επιθυμίες ή τους προσωπικούς μας πόθους. Είναι φτιαγμένη από σκληρότερο υλικό, ακολουθεί δικούς της άτεγκτους νόμους. Αν επιζηττήσουμε την εκπλήρωση των δικών μας σκοπών στον πραγματικό κόσμο, το μόνο δυνατό αποτέλεσμα θα είναι η βαθειά απογοήτευση. Οδηγούμαστε τότε σε απόλυτη αποξένωση μεταξύ υποκειμενικής και της αντικειμενικής σφαίρας. Αλλά η ίδια η αποξένωση εμφανίζεται, με πολύ πιο επικίνδυνη μορφή, σε μιαν άλλη τάση σκέψης. Όλες οι ιδεαλιστικές σχολές, από τν Πλάτωνα ως τον Κάντ και το Φίχτε, μας συμβούλευαν να δραπετεύσουμε από τον πραγματικό κόσμο προς μιαν ανώτερη και ευγενέστερη τάξη. Κατασκεύασαν μια ηθική τάξη, η οποία βρίσκεται σε απόλυτη αντίθεση προε τον εμπειρικό κόσμο.”
“Η αντίληψη του κράτους συνάγεται από την αντίληψη της ιστορίας. Κατά τον Χέγκελ το κράτος δεν είναι μόνο ένα μέρος, μια ιδιαίτερη περιοχή, αλλά η ουσία, ο ίδιος ο πυρήνας της ιστορικής ζωής. Είναι το άλφα και το ώμεγα. Ο Χέγκελ αρνείται ότι μπορούμε να μιλάμε για ιστορική ζωή έξω και πριν από το κράτος”.
“Αυτή η περιγραφή του ρόλου της μαγείας και της μυθολογίας στην πρωτόγονη κοινωνία ισχύει εξ’ ίσου και για τα πολύ προηγμένα στάδια της πολιτικής ζωής του ανθρώπου. Σε καταστάσεις απόγνωσης ο άνθρωπος θα καταφύγει πάντα σε απεγνωσμένα μέσα – και τέτοια απεγνωσμένα μέσα υπήρξαν οι πολιτικοί μύθοι του καιρού μας.”
“Διότι ο μύθος δεν έχει πράγματι κατανικηθεί και δαμαστεί. Υπάρχει πάντα παραμονεύοντας στα σκοτάδια και περιμένοντας την ώρα του και την κατάλληλη ευκαιρία. Η ώρα αυτή φτάνει όταν, για οποιοδήποτε λόγο, οι υπόλοιπες συνεκτικές δυνάμεις της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων χάνουν την ισχύ τους και δεν μπορούν πια να πολεμήσουν τις δαιμονικές δυνάμεις του μύθου.”
(Αποσπάσματα από το “Ο Μύθος του Κράτους”, Ernst Cassirer, Εκδόσεις: Γνώση, 1991)
fristuti 