Νυχτολόγιο 4

Τι είναι η Ενότητα των Αντιθέτων;

Μια προσπάθεια πρώτης κατανόησης της διαλεκτικής κίνησης της Ενότητας των Αντιθέτων σε γράφημα:

Εδώ το pdf

Οι ψείρες της Κυπριακής αριστερής πρωτοπορείας

Η κινούμενη άμμος της Κυπριακής αριστεράς είναι η αριστερά που σε βουλιάζει, αφού επιλέξεις να γευτείς το μητρικό της γάλα. Σ’ αναθεματίζει στην μικροαστική συνειδησιακή υπο-ορθόδοξη μαρξιστική αντίληψη μιας παθητικής αναμονής στο μοιραίο και στην υπεραισιόδοξη ελαφρότητα της πετυχημένης αναγνωρισιμότητας.

Οι κύπριοι αριστεροί δεν είναι η κυπριακή αριστερά αλλά η τελευταία στιγματίζει τους πρώτους σαν την ζέση μιας απειλητικής αναγκαστικής ηλιοφάνειας. Η θεσμική κυπριακή αριστερά και οι κάθε λογής πρωτοπόροι δορυφόροι της χαρακτηρίζονται από την μικροαστική αυτοδυναμία του πολιτικά ορθού. Οικειοποιούνται τους αγώνες τις ιστορίας σαν μια μυθολογική αλήθεια που δεν πρόκειται να εισχωρήσει ποτέ ως πραγματικότητα στο πραγματικό. Η απόσταση του κύπριου αριστερού από την κυπριακή πρωτοπόρα αριστερά είναι τόσο βαθιά όσο η πληγή της αριστεράς που προκλήθηκε από την σοσιαλδημοκρατική ψείρα. Η κυπριακή αριστερά έχει εθιστεί στην υπερδιέγερση του κνησμού. Οι ψείρες εναποθέτουν την ιστορική ασφάλεια μιας πολιτικής μηχανής από την οποία θα παράγεται από την μια ο σχεδόν οργασμικός κνησμός και από την άλλη η παραγωγή της ψείρας. Η Κυπριακή αριστερή πρωτοπορεία καταφέρνει με επιτυχία να διαιωνίζει τον πολιτικό κνησμό, αφού προκαλεί το θεμιτό αποτέλεσμα της μη απειλούμενης διατήρησης στην πολιτική σκηνή των τεχνιτών κεφαλαιοκρατικών σεναρίων.

Η πολιτική λειτουργία της κυπριακής αριστεράς έγκειται στην αντι-διαλεκτική σχέση μιας παραγωγικής διαδικασίας ανακυκλωμένου προγράμματος αρχίζοντας και τελειώνοντας στο ίδιο σημείο. Ο σκοπός είναι λοιπόν το πολιτικά ευδιάκριτο της σοσιαλδημοκρατικής συνέχισης ως της μόνης αριστεράς. Η τυποποιημένη, με άλλα λόγια, ικανοποίηση με το να υπάρχει ως θεσμικό όργανο στον καπιταλιστικό παράδεισο. Το να διατηρείται η παρουσία στον πολιτικό χώρο είναι και το ζητούμενο για τον σοσιαλδημοκρατικό τρόπο πολιτικοποίησης.

Η μεταμοντέρνα κυπριακή αριστεροσύνη ή καλύτερα η μεταμοντέρνα ριζοσπαστική αριστερά εκφράζεται στην Κύπρο με πολλούς τρόπους αλλά πάντα κάτω από την αγκαλιά της θεσμοθετημένης κρατικής εξουσίας. Η κυπριακή αριστερά έχει αγαπήσει και αγαπάει τόσο τον μαρξισμό/λενινισμό όσο που η ιδεολογική πρακτικότητά του γίνεται το τυράκι που μόλις φαγώθηκε από το ποντίκι.

Η ρεαλιστικότητα της αριστεράς έγκειται στο ότι αφού το τυρί πάει πέταξε, το μόνο που μένει είναι ο συνειδησιακός αυνανισμός ως η ερασιτεχνική επαναληπτικότητα ενός σκληρού και συνάμα κρυφού παιχνιδιού ως το καμάρι της προοδευτικής σκέψης.

Η μικροαστική ασφάλεια του σπιτιού, μιας άκρως δελεαστικής τιμής, γίνεται η αιώνια στιγμή της ζωής. Πρέπει πρώτα να μπούν τα πράγματα στην θέση τους. Να φτιάξει η κατάσταση, και όταν ωριμάσουν οι συνθήκες πάμε να βρούμε το επαναστατικό κίνημα που δεν έχει σημασία αν δεν υφίσταται.

Το ζητούμενο για την μεταμοντέρνα επαναστατική σκέψη είναι η πετυχημένη αξιοποίηση της συγκεκριμένης φρασεολογίας απλά για να μη χάνεται η αγαπημένη αφηρημένη σύγκλιση των εννοιών με την ενημερωμένη και σύγχρονη ακαδημαϊκή κοινότητα των συμμετεχόντων στην εκπαιδευτική πράξη ενός άλλου κόσμου.

Ο κυπριακός λαός είναι εγκλωβισμένος στον κύκλο των γενεών που θέλει τον χειραφετητικό αγώνα να φιλτράρεται απ’ την θεσμική κατοχύρωση των πολιτικών επιδιώξεων. Ο φορέας του αγώνα για λαϊκή εξουσία, δεν υφίσταται. Ο φορέας μιας ανεπίσημης έστω μαρξιστικής προβληματικής που αγγίζει κριτικά σημαντικά θεσμικά κατεστημένα, δεν υφίσταται. Ο φορέας ο οποίος ελέγχει την κίνηση των πολιτικών σχηματισμών ή ομάδων για τυχόν αμφισβήτησή του όχι μόνο υφίσταται αλλά έχει και όνομα, και λέγεται ΑΚΕΛ.

Η κοινωνική και πολιτική αναζήτηση μιας άλλης αριστεράς αλλά εντός της ίδιας θεσμικής ισχύος, αντιστοιχεί με το να διαβάζουμε παραψυχολογικά την πρωινή άμεση αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της συλλογιστικής μας. Με άλλα λόγια η ευτυχία της αλλαγής θα έρθει απο την βουλησιαρχική μας αμεσότητα να αναγνωρίζουμε όντας δυστυχισμένοι την φαντασιακή ευτυχία μας. Όλες οι προσπάθειες της αριστεράς να βρίσκει διεξόδους ανασυγκρότησης είτε με τις διαδικτυακές πλατφόρμες δημοκρατίας είτε με μια ιδεολογικο-εκπαιδευτική φαντασιακή φώτιση για ένα ταξικό ξημέρωμα πέφτουν στο πολιτικό κενό.

Αυτός που θέτει το ερώτημα του “τι κάνουμε” είναι η ίδια η πραγματικότητα. Η αριστερά της Κύπρου έχει απαντήσει επανειλημμένα. Η σοσιαλδημοκρατία είναι η απάντηση της κυπριακής αριστεράς και των δορυφόρων της. Δεν μπορεί να το θέσει διαφορετικά και πιο ξεκάθαρα. Ως εκ τούτου, όσοι ελπίζουν σε μια ανασυγκροτημένη νέα τύπου αριστερά που θα ανοίξει τον δρόμο μιας κινηματικής λαϊκής εξέγερσης απλά εθελοτυφλούν στην παραίτηση της ακαδημαϊκής τους παρατηρητικότητας και στον διανοουμενισμό της φαντασιακής τους αλλαγής. 

Ποιά είναι λοιπόν η πρωτοπορεία εκείνη η οποία θα μπορούσε να θέσει μπροστά στο λαό τα κοινωνικά και πολιτικά εχέγγυα για να μπορεί ο λαός να βρίσκει ένα φορέα στον οποίο να μπορεί να βλέπει τον εαυτό του ως κοινωνικό υποκείμενο; Ποια πρωτοπορεία είναι εκείνη, αν όχι η κομμουνιστική πρωτοπορεία, που θα αμφισβητήσει την σοσιαλδημοκρατική κατάντια της δήθεν κυπριακής αριστερής πρωτοπορείας;

 

Brexit και η δικτατορία του προλεταριάτου

Η απόγνωση και η δυσαρέσκεια του βρετανικού λαού, μπροστά στην λαίλαπα της απατηλής Ευρωπαϊκής Ιδέας και της αντιλαϊκής πολιτικής της, είχε γίνει για τον λαό ένας κοινωνικοπολιτικός βραχνάς. Ο λαός ήθελε και θέλει κάτι “άλλο” αλλά αυτό το “άλλο” δεν είναι εδώ ούτε με συγκεκριμένη πολιτική μορφή και ούτε με οργανωμένη ταξική συγκρότηση.

Brexit και εθνικισμός

Απ’ το προχθεσινό Brexit προκλήθηκε ένα πολιτικό κενό στην καρδιά της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη Βρετανία την “ιδέα” εξόδου την είχε ρητορικά καρπωθεί ο εθνικισμός. Η ιδέα όμως δεν προσδιορίζεται από το περιεχόμενο της πραγματικότητας. Σε μια τέτοια περίπτωση η ρητορικά εθνικιστική ιδέα του Brexit έγκειται στη κενού περιεχομένου σύσταση της ιδέας του, άρα και μιας αφηρημένης πραγματικότητας. Το Brexit δεν είναι εθνικιστικό αίτημα αλλά η δημοψηφική έκφραση του λαού για την αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο εθνικισμός υπάρχει στην Βρετανία και η διατήρηση του έγκειται στον ευρωσκεπτικισμό του και στις εθνικιστικές πεποιθήσεις του. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύει τον εθνικισμό και μέσα από τον ευρωσκεπτικισμό η Ένωση ενδυναμώνεται. Ο ευρωσκεπτικισμός έχει εθνικιστικές, ρατσιστικές και φασιστικές αντιλήψεις αλλά δεν είναι αντιτιθέμενες οντότητες με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει υλικά αλλά και πολιτικά/θεσμικά τον εθνικισμό και το φασισμό. Οποιαδήποτε μορφή ευρωσκεπτικισμού που εκφράζει ο εθνικισμός δεν έγκειται σε τίποτε άλλο παρά σ’ ένα ευρωπαϊκό μανδύα προπαγανδιστικού περιεχομένου ώστε ν’ αποπροσανατολίζει την εγχώρια οργάνωση της εργατικής τάξης και μιας οργανωμένης διεθνιστικής κομμουνιστικής προοπτικής. Ο αντι-κομμουνισμός της ΕΕ είναι θεσμική πλέον διαδικασία που συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των ευρωπαϊκών αξιών και της ελευθερίας.

 

Bremain και άγιος ο Θεός

Από την άλλη ένα Bremain υποσχόταν την ασφάλεια μιας ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα διατηρούσε την απραξία και την μίζερη αποδοχή μιας κοινής στέγης. Ενός κοινού οικοδομήματος για το οποίο δεν θα επιτρεπόταν σε κανένα να το θέτει υπό αμφισβήτηση. Τα αντεργατικά/αντιλαϊκά μέτρα θα συνέχιζαν ως ο καλύτερος κοινωνικοπολιτικός τρόπος κοινωνικής επιβίωσης. Η εναλλακτική πολιτικοοικονομική πρακτική αρχίζει και τελειώνει στην επιτρεπόμενη πολιτικά αριστερή σοσιαλδημοκρατία.

 

Brexit και δικτατορία του προλεταριάτου

Το πολιτικό και κοινωνικό σοκ που προέκυψε με το αποτέλεσμα του Brexit γίνεται η απόδειξη ότι ακόμα και ο λαός, για ένα μέρος του συνειδητά, και για κάποιο άλλο ενστικτωδώς, αναγνώρισε το πολιτικό/ιστορικό κενό της εποχής. Ο λαός ανέμενε ενστικτωδώς μετά το Brexit μια εναλλακτική, άμεση κινητικότητα αλλά καμιά φωνή, καμιά ακρόαση, καμιά πρόταση. Ως εκ τούτου αποδεικνύεται ότι το Brexit δεν εκφράζει καμιά λύση κανενός προβλήματος. Αυτό το οποίο εμφανίζεται από το Brexit είναι η ανάγκη ενός ιστορικού συμβάντος. Με άλλα λόγια γίνεται φανερό το πραγματολογικό ιστορικό θραύσμα ως κενό αλλά ταυτόχρονα η ανάγκη της συγκεκριμένης λαϊκής/εργατικής ιστορικής διαμεσολαβημένης αναγκαιότητας. Το αναγκαίο ιστορικά προλεταριάτο πρέπει να απαντήσει και να προσδιορίσει το ιστορικό κενό που προέκυψε. Το κομμουνιστικό κίνημα είναι το πολιτικό ταξικό εγχείρημα που ο λαός ενστικτωδώς απαιτεί. Το πολιτικό και κοινωνικό επιθυμητικό διακινείται αυθορμήτως και άμορφα όταν δεν το έχει μπροστά στα μάτια του ως επιλογή. Εδώ έγκειται και η ανάγκη των Κομμουνιστικών Κομμάτων, κινημάτων να λάβουν δράση. Το Brexit δεν μπορεί να προσδιοριστεί ως κατάσταση εξαίρεσης εντός των πλαισίων των αστικών ορίων. Κατάσταση εξαίρεσης θα ήταν μόνο εάν η εργατική τάξη μπορούσε να οργανωθεί και εκμεταλλευτεί αυτό το ιστορικό/πολιτικό κενό στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επιβάλει την δικτατορία της.

 

Το κυνήγι των ευθυνών

Το κυνήγι των ευθυνών για το Brexit κινείται ήδη σε μια μιντιακή ρητορεία για το ποιος ευθύνεται για την αναστάτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την μια οι διανοούμενοι “επαναστατικοί” κύκλοι της Ένωσης προσδίδουν ευθύνες στην ακαδημία, δηλαδή στους διανοούμενους, σαν να η ακαδημία να ξέχασε το ταξικό της πρόταγμα ως τάχα μου οργανωμένο ταξικό σύνολο και να γελάστηκε στην δίνη μιας φαρσοκωμωδίας. Δεν αναγνωρίζεται ότι δεν είναι παρά ένας μηχανισμός της Νέας Αριστεράς από την δεκαετία του 60′ που αλλάζει κάθε φορά την οπορτουνιστική σοσιαλδημοκρατική του φύση υπέρ της αστικής τάξης. Ευθύνες επίσης προσδίδονται στην υπό έκπληξη ανοργάνωτη Ευρωπαϊκή Αριστερά ή στην Βρετανική Αριστερά. Δεν θυμούνται ότι μέχρι τώρα οι ίδιοι οι αριστεροί της Δύσης έψαχναν μέσα στα σκονισμένα δεφτέρια τα οντολογικά αφηρημένα αιτία της παρακμής τους. Μετά προσδίδονται ευθύνες στους ηλικιωμένους, στον εθνικισμό, στην επιθυμία. Παντού ευθύνες. Η υπερ-ευθυνολογία λοιπόν γίνεται το πρώτο στρώμα ενός αντι-δραστικού δημοσιογραφικού λαβυρίνθου. Το να αναζητούνται οι αιτίες ενός Brexit διακρίνεται ο πραγματολογικός πολιτικοκοινωνικός αστικός μηχανισμός να καλύψει με σύννεφα τον ουρανό που έριξε ένα κεραυνό εν αιθρία. Η απαραίτητη ανάγκη της πιο βαριάς ευθύνης είναι ένας ακόμα μηχανισμός άμυνας για την επιστροφή στην ασφάλεια της κοινής Ευρωπαϊκής στέγης μπροστά στην ζαλάδα του πολιτικού κενού της εποχής. Η απάντηση λοιπόν στους ευθυνολάτρεις διανοούμενους, δημοσιογράφους και αστούς πολιτικούς θα την δώσει μόνο αν ενδυναμωθεί μια ταξική/αντι-ιμπεριαλιστική πάλη. Μόνο έτσι κλείνει αυτό το κενό, με την διαμεσολαβημένη αμεσότητα του δραστικού και έμπρακτου κομμουνιστικού προτάγματος που θα δώσει τελικά στην ακαδημία το μάθημα που πρέπει να πάρει.

 

Σοσιαλδημοκρατία και η επαναθεμελιωμένη ΕΕ

Το συγκεκριμένο κενό πολιτικής που δημιουργείται με το Brexit δεν θα κινητοποιήσει θετικά τίποτε για το συμφέρον του λαού παρά θα συνεχίσει την ταξική πολιτική των αντεργατικών και αντιλαϊκών μέτρων και την εκμεταλλευτική πολιτική της αστικής τάξης έναντι της εργατικής. Τα Σοσιαλδημοκρατικά αριστερά σχήματα και κόμματα με τις πολιτικές που πρεσβεύουν γίνονται τ’ αρπαχτικά, τα οποία ήδη προσπαθούν να προσδώσουν στο Brexit είτε ένα εθνικιστικό παραλήρημα είτε μια αφηρημένη αιτιολογία με σκοπό να αποπροσανατολίζουν τον λαό προς την λαϊκή/εργατική οργάνωση και εξέγερση. Οι νεκρές αφηρημένες αναλύσεις της σοσιαλδημοκρατίας αρχίζουν ήδη να γεμίζουν το πολιτικό κενό με παράταση της δράσης και μιας θριαμβευτικής επανέναρξης μιας άλλης δημοκρατικής, δίκαιης και επαναθεμελιωμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης.

H ταξική πάλη στην Γαλλία

Το Γαλλικό «παράδοξο»

Παρακολουθούμε τους δύο τελευταίους μήνες στην Γαλλία μια σειρά από οξύτατους ταξικούς αγώνες, και μάλιστα με αναβαθμισμένες μορφές πάλης και εντός ενός κράτους που εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τις επιθέσεις του Νοέμβρη του ’15 στο Παρίσι και αλλού.

Αιτία για όλα αυτά, είναι ο νέος εργασιακός νόμος της υπουργού Μιριάμ Ελ Κομρί που δεν αφήνει πραγματικά λίθο επί λίθου στα εργασιακά-συνδικαλιστικά δικαιώματα του γαλλικού λαού.

Παρά το γεγονός πως ανάλογες νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» γίνονται λίγο έως πολύ σε όλο το μήκος και πλάτος της ΕΕ (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Ελλάδα των «μνημονίων», που βέβαια δεν εφαρμόζει κάτι άλλο, παρά ότι κάνουν και όλες οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, με ή χωρίς «μνημόνια»), στην Γαλλία είναι η πρώτη φορά που η επίθεση του κεφαλαίου στην εργατική τάξη βρίσκει μια τόσο πεισματώδη και αποφασιστική αντίσταση.

-Ποιό είναι το «παράδοξο»;

Πως η αντίσταση αυτή λαμβάνει χώρα σε ένα μέρος του κόσμου, που το ΚΚ του είναι από δεκαετίες τώρα καρικατούρα του παλιού ένδοξου εαυτού του.

Το ακόμη πιο παράδοξο της ιστορίας αυτής είναι πως, της αντίστασης της Γαλλικής εργατικής τάξης ηγείται ακριβώς η συνδικαλιστική συνομοσπονδία CGT (ουσιαστικά το συνδικαλιστικό σκέλος του ΓΚΚ, παρότι δεν έχει οργανική σχέση μαζί του ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90), μπροστάρηδες του αγώνα είναι πρώην ή και νυν μέλη του ΓΚΚ, ενώ η μόνη εφημερίδα που έχει πάρει ανοιχτά το μέρος των αγωνιζόμενων απεργών είναι το πρώην όργανο του ΓΚΚ, η «Ουμανιτέ».

Παρότι λοιπόν το Γαλλικό ΚΚ έκανε εδώ και δεκαετίες ότι μπορούσε προκειμένου να αυτοδιαλυθεί και σίγουρα είναι ανίκανο να καθοδηγήσει την ταξική πάλη, όχι μόνο είναι τελικά η όξυνση της ταξικής πάλης που (αντιστρόφως) παρασύρει το ΓΚΚ, αλλά ακόμη πιο παράδοξα βλέπουμε τους Γάλλους κομμουνιστές (όχι την ηγεσία τους βέβαια) να είναι παντού σε αυτό τον αγώνα, και μάλιστα στην πρώτη γραμμή του.

Και μάλιστα σε βαθμό που, κάποιος που θα κατέβαινε από άλλον πλανήτη και δεν ήξερε τι εστί ΓΚΚ, θα μπορούσε κάλιστα –με μια επιφανειακή ματιά- να πιστέψει πως πρόκειται για «κομμουνιστική εξέγερση» οργανωμένη από τα «κόκκινα συνδικάτα» της CGT, και υποστηριζόμενη από το «κόκκινο» έντυπο «Ουμανιτέ».

-Πως εξηγούνται οι παραπάνω αντιφάσεις;

Εδώ θα κάνουμε μια στάση να θυμηθούμε λίγο τον Ένγκελς:

«Η Γαλλία είναι η χώρα όπου περισσότερο από οπουδήποτε αλλού οι ταξικοί αγώνες έφταναν κάθε φορά ως την αποφασιστική μάχη και όπου, συνεπώς, διαγράφονταν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο οι μεταβαλλόμενες πολιτικές μορφές που μέσα τους κινούνται οι ταξικοί αγώνες και όπου συνοψίζονται τ’ αποτελέσματά τους. Κέντρο της φεουδαρχίας στο μεσαίωνα, πρότυπο χώρας της ενιαίας φεουδαρχικής μοναρχίας ύστερα από την αναγέννηση, η Γαλλία τσάκισε στη μεγάλη επανάσταση το φεουδαρχισμό και εγκαθίδρυσε την καθαρή κυριαρχία της αστικής τάξης με τέτοια κλασική μορφή που δεν την έφτασε καμιά άλλη χώρα στην Ευρώπη. Κι ο αγώνας του προλεταριάτου που ανεβαίνει, ενάντια στην κυρίαρχη αστική τάξη εκδηλώνεται εδώ, στη Γαλλία, με τέτοια έντονη μορφή που είναι άγνωστη αλλού….»[1]

Στην Γαλλία λοιπόν υπάρχει μια εργατική τάξη με παραδοσιακά υψηλή ταξική συνείδηση, καθώς και με παραδοσιακά μαζική οργάνωση.

Αυτό δεν άλλαξε (ούτε και θα μπορούσε να αλλάξει) από την μετάλλαξη του Γαλλικού ΚΚ, καθώς είναι η ταξική συνείδηση που είναι προαπαιτούμενο της πολιτικής και όχι το αντίστροφο, μια και η πολιτική συνείδηση είναι ανώτερη μορφή της ταξικής.

Κανένα «παράδοξο» λοιπόν δεν υπάρχει στην Γαλλία, παρά μόνο εάν προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε το τι γίνεται εκεί, παίρνοντας σαν νόρμα το ελληνικό (άνευ εισαγωγικών) παράδοξο, του να υπάρχει πιο ανεπτυγμένη πολιτική παρά ταξική συνείδηση, για μια σειρά από ιστορικούς λόγους που αφορούν την χώρα μας (εμφύλιος, μετεμφυλιακό κράτος, χούντα, κλπ).

Κλείνοντας.

Μέχρι στιγμής η Γαλλική οργανωμένη εργατική τάξη έχει δείξει αξιοθάυμαστα δείγματα αγωνιστικότητας, έχοντας δύο μήνες στους δρόμους υπό καθεστώς σκληρής καταστολής, πολιτικής ωριμότητας καταφέρνοντας να εκτοπίσει τις γαλλικές «πλατείες» από το επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης σχεδόν με το καλημέρα (ας συγκρίνουμε λίγο με τα δικά μας), καθώς και οργανωτικής συγκρότησης με γερά περιφρουρημένες απεργίες και κινητοποιήσεις, παρά τις προβοκάτσιες που διαδέχονται η μια την άλλη και εντός «κατάστασης έκτακτης ανάγκης».

Τι μέλλει γενέσθαι;

Παρά το γεγονός πως οι συνδικαλιστές της CGT έχουν ήδη ξεπεράσει τον εαυτό τους με όλα τα παραπάνω, η πολιτική αλλαγή –και με τον όρο εννούμε εδώ την αλλαγή της κυρίαρχης τάξης- δεν είναι ούτε μέσα στις δυνατότητες, ούτε στις αρμοδιότητες και του πιο αγωνιστικού και οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος. Αυτό είναι πάντα δουλειά ενός επαναστατικού κομμουνιστικού κόμματος.

Έτσι λοιπόν, στην Γαλλία και αλλού θα παιχτεί ξανά το αποφασιστικό παιχνίδι. Το παιχνίδι ενός αντικειμενικού κινήματος που χρειάζεται την συμβολή του υποκειμενικού παράγοντα, του ταξικού κόμματος.[2]

Καλό σκάψιμο γέρο τυφλοπόντικα![3]
________________
[1]Από τον πρόλογο του Φ.Ένγκελς στην 3η γερμανική έκδοση της 18ης Μπρυμπαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, του κ.Μαρξ
[2]Μάριο Μάφι, Underground,εκδ.Οδυσσέας 1982
[3] Αλλά η επανάσταση είναι συστηματική. Ακόμα ταξιδεύει μέσα στο καθαρτήριο. Κάνει τη δουλειά της μεθοδικά…Και όταν έχει ολοκληρώσει το δεύτερο μισό της προκαταρκτικής της εργασίας, η Ευρώπη θα αναπηδήσει απ’ το κάθισμά της και θα φωνάξει: έσκαψες καλά, γερο- τυφλοπόντικα!
Κ. Μαρξ, η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη

Πηγή: fadomduck2

Μαρξ: “Στη θέση του βούρδουλα του επιστάτη των δούλων μπαίνει το βιβλιάριο τιμωριών του επιστάτη εργασίας”

Στη μανουφακτούρα και στη χειροτεχνία ο εργάτης εξυπηρετείται από το εργαλείο, ενώ στο εργοστάσιο ο εργάτης υπηρετεί τη μηχανή. Εκεί η κίνηση του μέσου εργασίας ξεκινάει απ’ αυτόν, εδώ είναι υποχρεωμένος ν’ ακολουθεί αυτός τις κινήσεις του μέσου εργασίας. Στη μανουφακτούρα οι εργάτες είναι μέλη ενός ζωντανού μηχανισμού.

Στο εργοστάσιο υπάρχει ένας νεκρός μηχανισμός ανεξάρτητα από τους εργάτες, και οι εργάτες προσαρτούνται σ’ αυτόν σαν ζωντανά εξαρτήματα- «Η θλιβερή μονοτονία ενός ατέλειωτου μαρτυρίου της δουλειάς, όπου επαναλαβαίνεται διαρκώς το ίδιο μηχανικό προτσές, μοιάζει με το μαρτύριο του Σίσυφου. Το βάρος της δουλειάς πέφτει συνεχώς ξανά και ξανά σαν το βράχο του Σίσυφου πάνω στον αποκαμωμένο εργάτη». Ενώ η δουλειά στις μηχανές καταπονεί στο έπακρο το νευρικό σύστημα, πνίγει το πολύπλευρο παιχνίδι των μυώνων και στερεί από τον άνθρωπο κάθε ελεύθερη σωματική και πνευματική δραστηριότητα. Ακόμα και το ξαλάφρωμα της δουλειάς γίνεται μέσο βασανισμού, γιατί η μηχανή δεν απελευθερώνει τον εργάτη από την εργασία, αλλά την εργασία από το περιεχόμενο της.

Κάθε κεφαλαιοκρατική παραγωγή, εφόσον δεν είναι μόνο προτσές εργασίας, μα ταυτόχρονα είναι και προτσές αξιοποίησης του κεφαλαίου, έχει κοινό χαρακτηριστικό της ότι δε χρησιμοποιεί ο εργάτης τον όρο εργασίας, αλλά αντίστροφα ο όρος εργασίας χρησιμοποιεί τον εργάτη, μονάχα όμως με τις μηχανές η αντιστροφή αυτή αποκτάει μια τεχνικά χειροπιαστή πραγματικότητα. Στη διάρκεια του ίδιου του προτσές εργασίας, το μέσο εργασίας, με τη μετατροπή του σε αυτόματο, ορθώνεται απέναντι στον εργάτη σαν κεφάλαιο, σαν νεκρή εργασία, που εξουσιάζει και απομυζά τη ζωντανή εργατική δύναμη. “Όπως είπαμε κιόλας πιο πάνω, ο χωρισμός των πνευματικών δυνάμεων του προτσές παραγωγής από τη χειρωνακτική εργασία και η μετατροπή τους σε δυνάμεις κυριαρχίας του κεφαλαίου πάνω στην εργασία ολοκληρώνονται στη μεγάλη βιομηχανία που στηρίζεται στις μηχανές. Η μερική δεξιότητα του μεμονωμένου εργάτη, που δουλεύει στη μηχανή και που του αφαίρεσαν κάθε περιεχόμενο, εξαφανίζεται σαν μηδαμινό πάρεργο μπρος στην επιστήμη, μπρος στις τεράστιες φυσικές δυνάμεις και μπρος στη μαζική κοινωνική εργασία πού ενσαρκώνονται στο σύστημα των μηχανών και αποτελούν μαζί του τη δύναμη του «αφεντικού» (master).

Γιαυτό, σε περίπτωση σύγκρουσης με τα «χέρια», το αφεντικό αυτό, που στο μυαλό του είναι αχώριστα συνυφασμένα οι μηχανές και το μονοπώλιο του σ’ αυτές, αναφωνεί περιφρονητικά απευθυνόμενος στα «χέρια»: «Οι εργοστασιακοί εργάτες θάκαναν καλά να θυμούνται ότι στην πραγματικότητα η εργασία τους είναι ένα πολύ κατώτερο είδος ειδικευμένης δουλειάς, ότι καμιά άλλη δουλειά δεν μπορεί να μαθευτεί πιο εύκολα και ότι, παίρνοντας υπόψη την ποιότητα της καμιά άλλη δεν πληρώνεται καλύτερα, ότι καμιά εργασία δεν μπορεί, με μια τόσο σύντομη διδασκαλία στο λιγότερο έμπειρο, να προσφερθεί σε τέτοια αφθονία και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Στην πραγματικότητα οι μηχανές του αφεντικού παίζουν στην υπόθεση της παραγωγής πολύ σημαντικότερο ρόλο από το ρόλο της εργασίας και της δεξιότητας του εργάτη, που μπορεί να τη διδαχτεί κανείς με μαθήτευση 6 μηνών και που μπορεί να τη μάθει και ο τελευταίος σκαφτιάς».

Η τεχνική υποταγή του εργάτη στη μονότονη πορεία του μέσου εργασίας και η ιδιόμορφη σύνθεση του σώματος εργασίας από άτομα και των δυο φύλων και των πιο διαφορετικών ηλικιών δημιουργούν μια πειθαρχία στρατώνας, που διαμορφώνεται και γίνεται το ολοκληρωμένο καθεστώς του εργοστασίου και πού αναπτύσσει ως την ολοκλήρωση της την προαναφερμένη δουλειά της επίβλεψης, δηλ. ταυτόχρονα και το χωρισμό των εργατών σε χειρωνακτικούς εργάτες και σε επιστάτες εργασίας, σε κοινούς φαντάρους τής βιομηχανίας και σε υπαξιωματικούς τής βιομηχανίας. «Η κύρια δυσκολία στο αυτόματο εργοστάσιο συνίστατο στην πειθαρχία, που είναι απαραίτητη για να μάθουν τους ανθρώπους ν’ απαρνηθούν τις άταχτες συνήθειες τους στη δουλειά και για να τους κάνουν ένα με την αμετάβλητη κανονικότητα του μεγάλου αυτόματου.

Ήταν όμως ηράκλειο έργο η εφεύρεση και η πετυχημένη εφαρμογή ενός κώδικα πειθαρχίας, που ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στην ταχύτητα του αυτόματου συστήματος, και το ευγενικό αυτό έργο το πραγματοποίησε ο Αρκραϊτ! Ακόμα και σήμερα, που το σύστημα είναι οργανωμένο σ’ όλη του την εντέλεια, είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς κατάλληλους βοηθούς για το αυτόματο σύστημα ανάμεσα στους εργάτες πού έχουν φτάσει την ανδρική ηλικία…». Ο κώδικας του εργοστασίου, με τον όποιο το κεφάλαιο διατυπώνει την απόλυτη κυριαρχία του πάνω στους εργάτες του σαν ιδιώτης νομοθέτης και αυτεξούσια, χωρίς το χωρισμό των εξουσιών, τον τόσο αρεστό άλλωστε στους αστούς, και χωρίς το αντιπροσωπευτικό σύστημα, που τους αρέσει ακόμα περισσότερο, ο κώδικας αυτός είναι απλώς η κεφαλαιοκρατική γελοιογραφία της κοινωνικής ρύθμισης του προτσές εργασίας, που την κάνει απαραίτητη η συνεργασία σε πλατιά κλίμακα και η χρησιμοποίηση κοινών μέσων εργασίας, και ιδίως των μηχανών. Στη θέση του βούρδουλα του επιστάτη των δούλων μπαίνει το βιβλιάριο τιμωριών του επιστάτη εργασίας. “Όλες οι τιμωρίες ανάγονται φυσικότατα σε χρηματικά πρόστιμα και σε περικοπές από το μισθό, και η νομοθετική οξυδέρκεια των Λυκούργων του εργοστασίου κάνει γι’ αυτούς την παράβαση των νόμων τους ακόμα πιο επικερδή από την τήρηση τους”. (…)

 

Κ. Marx, “Το Κεφάλαιο”, Μέρος Τέταρτο: Η Παραγωγή της Σχετικής Υπεραξίας, Το εργοστάσιο, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 2002 (σελ. 438-441).

Γαλλία: “Το Euro αναβάλλεται, έχουμε απεργία”

Μέρες αναταραχής “όμορφες” μέρες ζει η Γαλλία, καθώς οι εργαζόμενοι της χώρας με αιχμή του δόρατος τους νέους κινητοποιούνται με διάφορες μορφές ενάντια στις μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης.

Το alfavita από την αρχή των κινητοποιήσεων καλύπτει με ρεπορτάζ και live όλες τις κινητοποιήσεις, τα πάντα από την Γαλλία.

(UPD 26/05: Το CGT, ένα από τα πέντε μεγάλα της Γαλλίας, ανακοίνωσε πως οι εργαζόμενοι σε 16 από τις 19 πυρηνικές μονάδες της χώρας ψήφισαν για 24ωρη απεργία σήμερα Πέμπτη – ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ)

Τις τελευταίες ημέρες έχουν ξεσπάσει απργίες σε όλη την χώρα με τους εργαζόμενους να έχουν καταλάβει διυλιστήρια.

Λίγο πριν τη διεξαγωγή του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου, η χώρα άρχισε να χρησιμοποιεί τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου που διαθέτει.

Σήμερα Τέταρτη (25/5) οι εργαζόμενοι στο πυρηνικό εργοστάσιο Nogent-sur-Seine ανακοίνωσαν ότι προχωρούν επίσης σε 24ωρη απεργία ενάντια στις νέες εργασιακές μεταρρυθμίσεις, ενώ υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία προμηθεύεται  περίπου το 75% της ηλεκτρικής της ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια.

 Η αντιπαράθεση γύρω από τη μεταρρύθμιση της εργασιακής νομοθεσίας επεκτείνεται και λαμβάνει πλέον διαστάσεις σύγκρουσης ανάμεσα στη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Φρανσουά Ολάντ κι ένα από τα μεγαλύτερα συνδικάτα στη Γαλλία, το “CGT”. Πολλοί διαδηλωτές φωνάζουν “Το Euro αναβάλλεται, έχουμε απεργία”!

Όπως αναφέρει το CGT, το οποίο πρόσκειται στους κομμουνιστές και το FO, η Εργατική Δύναμη, έχουν μπλοκάρει από το πρωί 6 από τα 8 διυλιστήρια, απ’ όπου φεύγουν τα βυτία για τη διανομή καυσίμων ανά τη Γαλλία. Iσχυρή αστυνομική δύναμη με δακρυγόνα και εκτοξευτήρες νερού κατάφερε να λύσει χαράματα, το μπλόκο στο κομβικό διυλιστήριο στο λιμάνι Fos sur Μer πλησίον της Μασσαλίας. Τραυματίστηκαν 7 αστυνομικοί αλλά και ορισμένοι απεργοί.
Πέτρα του σκανδάλου ο εργασιακός νόμος

Ο Φιλίπ Μαρτινέζ, επικεφαλής του CGT αντέδρασε άμεσα το πρωί δηλώνοντας ότι η απάντηση θα είναι η γενίκευση της απεργίας σε όλους του τομείς. Ο εργασιακός νόμος παραμένει η πέτρα του σκανδάλου, σύμφωνα με τον Μαρτινέζ.
Από την πλευρά του ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ κατήγγειλε ότι δεν μπορεί μια μειοψηφία να παραλύει τη χώρα, ότι ο πρωθυπουργός δεν θα υποχωρήσει, όπως και ο υπουργός Οικονομίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος βρίσκεται πίσω από τον επίμαχο εργασιακό νόμο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, εν μέσω γενικευμένης κοινωνικής σύγχυσης, οι Γάλλοι έχουν αρχίσει να ανησυχούν και για το μεγάλο ραντεβού του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, που ξεκινάει στις 10 Ιουνίου. Η ασφάλεια των αγώνων παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση.

Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας θεωρεί ότι «η CGT βρίσκεται σε αδιέξοδο» και «παίρνει όμηρο τη χώρα», αλλά θα λάβει μία σθεναρή απάντηση. Για τον γενικό γραμματέα της CGT, τον Φιλίπ Μαρτινές, αντίθετα, ο πρωθυπουργός «παίζει ένα επικίνδυνο παιγνίδι», που προσπαθεί «να φέρει σε αντιπαράθεση τη CGT με τους πολίτες».

«Η κοινή γνώμη παραμένει προσηλωμένη στην αμφισβήτηση του νομοσχεδίου», είπε ο Φιλίπ Μαρτινές, που τάσσεται ανοικτά υπέρ της κλιμάκωσης των απεργιακών κινητοποιήσεων.

«Ο Φιλίπ Μαρτινές αναγορεύει εαυτόν σε αρχηγό της αντιπολίτευσης», σχολίασε η Le Monde . «Αλλά, μπορεί η CGT να ακινητοποιήσει τη χώρα;», αναρωτιέται η Liberation, υπογραμμίζοντας ότι το συνδικάτο, που βγαίνει από μία διετή σοβαρή κρίση διαδοχής, «δεν διαθέτει αναγκαστικά τα μέσα που να ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες του».

Ο αποκλεισμός των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων έχει προκαλέσει ελλείψεις καυσίμων στα πρατήρια, το 20% των οποίων έχει κλείσει ή συναντά μεγάλες δυσκολίες τροφοδοσίας.

Η ανησυχία αυξάνεται στις επιχειρήσεις και τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια κάλεσαν την κυβέρνηση «να άρει τους αποκλεισμούς που πλήττουν την οικονομία και τις γαλλικές επιχειρήσεις».

TOTAL

Ο πετρελαϊκός όμιλος Total, που διαθέτει πέντε διυλιστήρια που έχουν αποκλεισθεί, προειδοποίησε ότι θα αναθεωρήσει τα πλάνα επενδύσεων στη Γαλλία.

Η συνέχεια θα εξαρτηθεί από την απάντηση της κυβέρνησης, σημειώνει ο γαλλικός Τύπος, διότι «η σύγκλιση των κινητοποιήσεων» μοιάζει να αμβλύνεται: η κινητοποίηση των πανεπιστημίων έχει αρχίσει να εξασθενεί και το κίνημα Nuit Debout στην Πλας ντε λα Ρεπυμπλίκ φαίνεται προς το παρόν να σβήνει.

Η κινητοποίηση των οδηγών φορτηγών που ξεκίνησε πριν από μία εβδομάδα μοιάζει επίσης να βρίσκεται σε αποκλιμάκωση έπειτα από τις εγγυήσεις που προσέφερε η κυβέρνηση για τις υπερωριακές αμοιβές, ενώ στους σιδηροδρόμους, η συμμετοχή στην απεργία της Δευτέρας στο δίκτυο της γαλλικής πρωτεύουσας και στα προάστια ήταν μικρή.

Πηγή: alfavita

Τεύκρος Ανθίας: “Ελέησόν με, άγιε Σατάν” αιώνιε Διαφορετικέ

Το ποίημα “Προσευχή” είναι το πρώτο από τη συλλογή του Τεύκρου Ανθία: “Άγιε Σατάν ελέησόν με” γραμμένο το 1930. Η πρώτη έκδοση των ποιημάτων έγινε στην Αθήνα το 1930 και η δεύτερη έκδοση στην Κύπρο το 1942.

Προσευχή

Ελέησόν με, άγιε Σατάν, το βράδι αυτό,
κι άκουσε, αν θέλεις, της κοιλιάς μου το γουργουρητό.
Κλαρίνα, πίπιζες, ταμπούρλα, τα έντερά μου,
μια χλαλοή, ένα πανηγύρι διοργανώνουν.
Σαν εφιάλτες οι αναμνήσεις με κυκλώνουν,
γελούν, σα μέγαιρες, τριγύρω τα όνειρά μου…

Άνθρωπος ήμουνα κ΄ εγώ κάποια φορά
κ΄ έγινα ζώο, απ΄ των πραγμάτων τη φορά.
Ναι, κάποιο χτήνος, με τα πόδια του δεμένα,
που δε μπορεί μες το λειβάδι να βοσκήσει,
δεν ημπορεί τ΄ αφεντικό του να κλωτσήσει,
γιατί το σφίγγουν οι αλυσίδες του, ωιμένα!

Κόλαση γύρω μου η ζωή με τυραννεί,
πνίγοντας κάθε βογγητό μου και φωνή.
Μα, ως τόσο, κάτι περιμένω, που όταν φτάσει,
μέσα στο φως, μες τη χαρά θα ξεχυθώ,
μια νέα αυγή, μια μέρα ολόφωτη θα ιδώ.

Κάθε μου δάκρυ, που απ’ τα μάτια μου έχει στάξει,
φωτιά θα γίνει, που ό,τι με σφίγγει θα ρημάξει.
Γαλάζια η νύχτα θα χορεύει ολόγυρά μου,
λαμπρά τ΄ αστέρια θα οργιάζουν μες το φως.
Άγιε Σατάν, τώρα που γέρασε ο Θεός,
οδήγει, Εσύ, οδήγει, Εσύ, τα βήματά μου.

Η πρώτη στροφή του ποιήματος μας μεταφέρει χωρίς εισαγωγικές προφάσεις κοινωνικής διαγωγής και χωρίς καμία μεταφυσική εποπτεία των οιστρογόνων ποιητικών ευαισθησιών, στην κόλαση. Η κόλαση του Ανθία και συγκεκριμένα του ποιήματος δεν ταυτίζεται και δεν σχετίζεται με την κόλαση που κατοικεί η χριαστιανική αμαρτία. Η κόλαση εδώ δεν έχει ούτε θρησκευτικό περιεχόμενο, ούτε την πολυπόθητη υπερβατική ασφάλεια αλλά ούτε καμιά υπερβατολογική αρχή.

Η κόλαση του Ανθία ή η κόλαση του 1930 είναι η κόλαση της πείνας δηλαδή “της κοιλιάς μου το γουργουρητό” ή τα “έντερα” που γίνονται μουσικά όργανα τα οποία βρίσκονται σε μόνιμο allegro και σε συνεχές tremolo. Αυτό το “γουργουρητό” λοιπόν είναι η κόλαση της οποίας γινόμαστε θεατές. Το “γουργουρητό” αυτό είναι το “γουργουρητό” το οποίο μοιράζεται μια ολόκληρη κυπριακή κοινωνική πραγματικότητα όπως επίσης και η διαλυμένη τότε όπως και τώρα δυτική πολιτική οικονομία. Τα όνειρα σε μια τέτοια εκμεταλλευτική κοινωνική πραγματικότητα γίνονται “μέγαιρες” που γελούν.

Η δεύτερη στροφή του ποιήματος εκφράζει το μεγάλο άλμα της προόδου της ανθρωπότητας που καταφέρνει από ζώο να γίνει άνθρωπος. Ο ποιητής όμως φτάνει δυστυχώς την ιστορική πραγματικότητα η οποία αφήνεται ο άνθρωπος να γίνεται και πάλι ζώο: “Άνθρωπος ήμουνα κ΄ εγώ κάποια φορά κ΄ έγινα ζώο, απ΄ των πραγμάτων τη φορά.”

Τι κάνει τον άνθρωπο να γίνεται και πάλι ζώο; Για τον ποιητή ειναι ξεκάθαρο επειδή ακριβώς:

“δεν ημπορεί τ΄ αφεντικό του να κλωτσήσει,
γιατί το σφίγγουν οι αλυσίδες του…”.

Ο ποιητής στην δεύτερη στροφή μας βουλιάζει στο λήθαργο της εκμετάλλευσης και της σκλαβιάς. Η ανελευθερία και η κτηνώδης ζωή του εργάτη είναι το μοναδικό βίωμα του ανθρώπου που ούτε καν σαν ζώο δεν μπορεί να βοσκήσει:

“που δε μπορεί μες το λειβάδι να βοσκήσει…”.

Με τον πρώτο στίχο της τρίτης στροφής ο ποιητής αναμεταθέτει την πραγματική κόλαση του “γουργουρητού” και των “μουσικών εντέρων” ονομάζοντάς την τελικά ως “κόλαση”:

“Κόλαση γύρω μου η ζωή με τυραννεί,
πνίγοντας κάθε βογγητό μου και φωνή”.

Με την επιλογή “πνίγοντας” ο ποιητής μας προϊδεάζει για τον επόμενο κιόλας στίχο.

Αυτή η ξαφνικότητα των μεταβάσεων της διάρρηξης της πραγματικότητας διακρίνεται σε όλο το φάσμα της ποίησης του Ανθία. Η αμεσότητα της ποίησης του Ανθία δεν έγκειται στην μυστηριακού τύπου διαδικασία διευθέτησης του κόσμου αλλά γίνεται η διαλεκτική διαμεσολαβητική ενέδρα από την οποία εκτοξεύει την πολεμική του δράση. Ως εκ τούτου δεν διακρίνεται πουθενά κανένα επιτηδευμένο φτιασίδωμα στην ποιητική του παραγωγή κι ούτε επίσης καμιά υπεραξιακή παραγωγή λόγου.

Ας επιστρέψουμε όμως στην τρίτη στροφή και στην ανάδειξη της υπομονής:

“Μα, ως τόσο, κάτι περιμένω…”. Η συγκεκριμένη υπομονή είναι παράγωγο της ταξικής του ύπαρξης. Μια τέτοια υπομονή διακατέχεται από αγωνιστική πάλη και χειραφετητική προοπτική και όχι απο την υπομονή η οποία απαντάει στην εκδικητική παντοδυναμία της Δευτέρας Παρουσίας. Όταν λοιπόν φτάσει η επαναστατική πράξη τότε ο ποιητής θα μπορέσει δικαίως και προπαντός νικητής να ξεχυθεί “μέσα στο φως, μες τη χαρά” και θα δεί
“μια νέα αυγή, μια μέρα ολόφωτη”.

Τέλος, με την τρίτη στροφή ο ποιητής απαντάει στο τι θ’ απογίνει ο εργάτης αν σταματούσαν να τον “σφίγγουν οι αλυσίδες του”. Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: δεν έχουν να χάσουν τίποτα εκτός από τις αλυσίδες τους.

Με την τέταρτη και τελευταία στροφή ο ποιητής εισάγει το στοιχείο εκείνο με το οποίο συνίσταται η κόλαση. Η φωτιά θα ρημάξει κυριολεκτικά την αιτία που δημιουργεί το δάκρυ, τον πόνο και την μιζέρια και έτσι θα διατηρηθούν “λαμπρά τ΄αστέρια [που] θα οργιάζουν μες το φως”.

Οι τελευταίοι δυο στίχοι του ποιήματος:

“Άγιε Σατάν, τώρα που γέρασε ο Θεός,
οδήγει, Εσύ, οδήγει, Εσύ, τα βήματά μου”,

όπως και ο πρώτος στίχος: “Ελέησόν με, άγιε Σατάν…”, ο ποιητής επικαλείται τον διάβολο. Ένα διάβολο ο οποίος εξαιρείται από την χριστιανική κοσμικότητα αποδιοργανώνοντας τον μεταφυσικό “υλισμό” της χριστιανοσύνης. Ο διάβολος του Ανθία έχει όνομα, είναι ο ίδιος ο διάβολος του Ρεμπώ που “στοιχειό δεν είναι, μήτε φάντασμα” αλλά και ο ίδιος ο διάβολος που βρίσκει κανείς στον Πεσσόα στο βιβλίο του “Η ώρα του διαβόλου”:

“Είμαι πράγματι ο Διάβολος. Μην τρομάζετε, γιατί είμαι στ’ αλήθεια ο Διάβολος, και γι’ αυτό δεν κάνω κακό. Ορισμένοι μιμητές μου, στη γη και πάνω από τη γη, είναι επικίνδυνοι, όπως όλοι οι αντιγραφείς, γιατί δεν γνωρίζουν το μυστικό της ύπαρξής μου. Ο Σαίξπηρ, τον οποίο ενέπνευσα πολλές φορές, μου απένειμε δικαιοσύνη. Λέει ότι είμαι κύριος. Γι’ αυτό ησυχάστε. Είστε με καλή παρέα. Είμαι ανίκανος να προφέρω μια λέξη, να κάνω μια χειρονομία που θα προσέβαλλε μια κυρία. Ακόμη κι αν δεν μου το υπαγόρευε η ίδια μου η φύση, θα μου το επέβαλλε ο Σαίξπηρ. Αλλά, πραγματικά, δεν είναι απαραίτητο“.

Ο Σατανάς στον οποίο επικαλείται ο εργάτης να οδηγεί τα βήματά του είναι αυτός ο Σατανάς που μιλάει και ταυτοποιείται:

“Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχω — ούτε εγώ, ούτε τίποτε άλλο. Όλο αυτό το σύμπαν, και όλα τα άλλα σύμπαντα, με τους διαφορετικούς Δημιουργούς τους και τους διαφορετικούς Σατανάδες τους λιγότερο ή περισσότερο τέλειους και εκπαιδευμένους— είναι κενά μέσα στο κενό, ανυπαρξίες που περιφέρονται, δορυφόροι στην ανώφελη τροχιά του τίποτα“.

Ο Σατανάς του Ανθία είναι εξαιρετική αλήθεια μιας ρήξης με την καθεστωτική αμηχανία ενός πολιτικού κόσμου που θέλει μια κλούβια ενωτική αμβροσία. Αυτό το δηλητήριο λοιπόν της δυτικής ισότιμης εκμετάλλευσης γίνεται για τον Σατανά του Ανθία και του Πεσσόα η αιώνια αλήθεια του “έξω”. Να πως το εκφράζει ο Σατανάς τον ευατό του:

“Είμαι ο αιώνιος Διαφορετικός, ο αιώνιος Αναβληθείς, ο αιώνιος Πλεονάζων της Αβύσσου. Βρέθηκα έξω από τη Δημιουργία. Είμαι ο Θεός των κόσμων που υπήρξαν πριν από τον Κόσμο. Η παρουσία μου στον κόσμο αυτόν είναι η παρουσία εκείνου που ήρθε απρόσκλητος. Κουβαλάω μνήμες πραγμάτων που δεν κατόρθωσαν να υπάρξουν αλλά που προορίζονταν για να υπάρξουν“.

“τώρα που γέρασε ο Θεός” γράφει ο Ανθίας. Εξαιρετική και αυτή η αλήθεια του ποιητή η οποία αμφισβητεί την όποια Νιτσεϊκή αιωνιότητα ενός ζώντος θεϊκού θανάτου. Ο Θεός στον Ανθία δεν πεθαίνει αλλά γερνάει. Ο Ανθίας μέσα από το ποίημα του φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά ότι ο θάνατος του Θεού σημαίνει θάνατος της Ιδέας. Επικαλείται λοιπόν ένα διάβολο που θα τον οδηγήσει στην διαλεκτική άρνηση της συλλογικής νικηφόρας χειράφετησης. Μόνο με μια τέτοια αρνητική διαλεκτική μπορούμε να τον πεθαίνουμε αλλά και ζωντανεύοντάς τον να τον παιδεύουμε. Ο Θεός δεν γίνεται πλέον η γέρικη αδιαμεσολάβητη σχέση αλλά η διαμεσολαβημένη συγκεκριμενοποίηση. Ο Θεός γίνεται ορατός, άρα προσβάσιμος, άρα ελέγξιμος.

“Άγιε Σατάν, τώρα που γέρασε ο Θεός,
οδήγει, Εσύ, οδήγει, Εσύ, τα βήματά μου”.

Με αυτό τελειώνει η προσευχή του Ανθία και κάθε Ανθία που βιώνει την εκμετάλλευση και την πλήξη της αποξένωσης. “φωτιά θα γίνει, που ό,τι με σφίγγει θα ρημάξει” λέει ο ποιητής όπως ακριβώς επικαλείται την διαβολική φωτιά και ένας άλλος ποιητής, ο Ρεμπώ:

“Πεθαίνω από πλήξη. Αυτό είναι ο τάφος απ ́ όπου βορά των σκουληκιών γινόμαστε, η φρίκη των φρικών! Σατανά, κατεργάρη, θες να με διαλύσεις με τις γοητείες σου. Απαιτώ. Απαιτώ να με διαπεράσεις μ’ ένα δικράνι, να με κατακάψεις.
A! Για να ξαναγεννηθώ! Για να κοιτάξουν επίμονα τις παραμορφώσεις μας. Και αυτό το δηλητήριο, και αυτό το φιλί, το χίλιες φορές καταραμένο! Η αδυναμία μου, και η σκληρότητα του κόσμου! Θεέ μου, έλεος, κρύψε με, αρρωστημένος αμφιφέρομαι! Κρύβομαι, κι όμως δεν είμαι. Είναι η φωτιά π’ ανασηκώνεται με τους καταραμένους”.

Επαγγελματικός Καρκίνος

Γράφει: Ζημάλης Ευάγγελος
Ιατρός Εργασίας

Η σχέση μεταξύ καρκίνου και επαγγέλματος διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1775 από τον Percival Pott, χειρουργό του Νοσοκομείου του Αγίου Βαρθολομαίου του Λονδίνου.
O Pott παρατήρησε τη μεγάλη συχνότητα καρκίνου του οσχέου σε καπνοδοχοκαθαριστές. Αργότερα, άλλες παρατηρήσεις επιβεβαίωσαν τη σχέση ενώσεων του πετρελαίου με τον καρκίνο του δέρματος και κυρίως του οσχέου.
Χρειάστηκε όμως να περάσουν αρκετά χρόνια για να αποδεχτεί η πειραματική σχέση μεταξύ του καρκίνου του δέρματος και αρωματικών υδρογονανθράκων κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα.

Το 1895 ο Rehn περιέγραψε όγκους της ουροδόχου κύστης σε εργάτες βιομηχανίας χρωμάτων με ανιλίνη. Στη συνέχεια μια ολόκληρη σειρά από αρωματικές αμίνες διαπιστώθηκε ότι ήταν καρκινογόνες για την ουροδόχο κύστη.
Παρά το μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει περάσει από τότε, υπάρχουν εργαζόμενοι και σήμερα, οι οποίοι παρουσιάζουν όγκους από τις παραπάνω ουσίες. Αυτό οφείλεται αφ’ ενός στο ότι ο λανθάνων χρόνος είναι αρκετά μεγάλος (περίπου 40 χρόνια) και αφ’ετέρου στο ότι δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη αβλαβή υποκατάσταση των ουσιών αυτών.
Οι διάφορες χημικές ουσίες σχηματίζουν το σύνολο των καρκινογόνων που σχετίζονται με την εργασία. Είναι όμως σημαντικό να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των διαφόρων ομάδων καρκινογόνων. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να διακρίνουν δύο ομάδες α) τις γενοτοξικές ουσίες, οι οποίες προκαλούν κυτταρικές γενετικές μεταλλαγές και μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο μετά από μία έκθεση, β) τις επιγενετικές ουσίες οι οποίες φαίνεται ότι δεν έχουν άμεσο αποτέλεσμα στο γενετικό υλικό και για να προκαλέσουν καρκίνο απαιτείται μακροχρόνια έκθεση και υψηλές συγκεντρώσεις.
Οι οριακές τιμές των γενοτοξικών ουσιών δεν θεωρούνται ως ασφαλείς σε αντίθεση με εκείνες των επιγενετικών ουσιών.

Χαρακτηριστικά επαγγελματικών καρκινογόνων
Οι όγκοι επαγγελματικής αιτιολογίας είναι συνήθως δύσκολο να διαγνωστούν ιστολογικά και κλινικά από τους όγκους μη επαγγελματικής αιτιολογίας.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν μερικά αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά.

• Έχουν τη τάση να επισυμβαίνουν ενωρίτερα από άλλους όγκους της αυτής περιοχής του σώματος.
• Η έκθεση στον βλαπτικό παράγοντα είναι επαναλαμβανόμενη αλλά όχι αναγκαία συνεχής.
• Ο λανθάνων χρόνος είναι από 10-40 χρόνια.
• Οι όγκοι σε κάποιο όργανα είναι συνήθως πολλαπλοί.
• Αντίθετα με τις διαφορετικές εκτιμήσεις που υπάρχουν σχετικά με το ποσοστό των επαγγελματικών καρκίνων η πραγματικότητα είναι ότι κυμαίνεται στο 3-8%.

Στην περίπτωση του αμιάντου π.χ. υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις ότι ο τρόπος ζωής και το κάπνισμα αυξάνουν την καρκινογεννητική πιθανότητα των ινών του αμιάντου. Το επάγγελμα φαίνεται ότι μπορεί να έχει κάποιο συνεργικό ρόλο στους καρκίνους εν γένει.
Οι πολλαπλές εκθέσεις σε χημικά που παρατηρούνται στη σύγχρονη βιομηχανία κάνουν οπωσδήποτε πάρα πολύ δύσκολη την απομόνωση των διαφόρων χημικών ουσιών που ενοχοποιούνται ως βλαπτικοί παράγοντες
Ο ρόλος της συνεργικότητας των ουσιών αυτών είναι πιθανώς ενδιαφέρων, αλλά ακόμη μη υπολογίσιμος.

Γνωστά ή ύποπτα επαγγελματικά καρκινογόνα
Το μέγεθος του καταλόγου των διαφόρων ύποπτων ουσιών εξαρτάται από το ποιος οργανισμός ή υπηρεσία τον έχει συμπληρώσει. Η πλέον αποδεκτή λίστα είναι εκείνη του Διεθνούς Γραφείου για την Έρευνα του καρκίνου (Agency for Research on Cancer, ARC).
Κατά περιόδους γίνεται επανεξέταση των αποδείξεων για καρκινογένεση κάθε παράγοντα, ανάλογα με τα διάφορα δεδομένα που έχουν δημοσιευτεί.
Οι εκτιμήσεις στηρίζονται σε δεδομένα αποτελεσμάτων πειραμάτων επί πειραματόζωων, βραχυπροθέσμων δοκιμασιών μεταλλαγών (short term tests) και μελετών επί του ανθρώπου.
Περισσότερο βάρος έχουν τα αποτελέσματα επιδημιολογικών μελετών. Η ύποπτη ένωση ή στοιχείο βαθμολογείται ως επαρκές οριακό ή ανεπαρκές.
Επιπροσθέτως υπάρχουν μελέτες, οι οποίες δείχνουν τη σχέση μεταξύ μερικών όγκων και μερικών υλικών ή βιομηχανιών.
Ο πίνακας Νο 1 δείχνει τα επαγγέλματα τα οποία αναγνωρίζονται ως ενδεχόμενα για καρκινογένεση, ενώ ο πίνακας Νο 2 δείχνει άλλα πιθανά καρκινογόνα για τον άνθρωπο.
Οι κατάλογοι εξαρτώνται οπωσδήποτε από την ποιότητα των επιδημιολογικών ερευνών. Αναμφίβολα, η έρευνα στο μέλλον θα ανακαλύψει νέα καρκινογόνα. Ο συστηματικός έλεγχος πριν από τη χρήση των διαφόρων χημικών ουσιών μπορεί να συμβάλει στην έγκαιρη διαπίστωση της καρκινογενετικής δράσης τους, ενώ η αντικατάστασή τους και ο αυστηρός περιβαλλοντικός έλεγχος θα μειώσει την επικινδυνότητα των διαφόρων καρκινογόνων.
Το πρόβλημα βέβαια του καρκίνου δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί, αλλά ο επαγγελματικός καρκίνος θεωρητικά πρέπει να προλαμβάνεται.

Πίνακας Νο 1 – ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΩΝ

Τύπος	Τρόπος δράσης	Παράδειγμα
Γενοτοξικά
Αμεση δράση	Αλληλεπιδρούν με DNA	Διχλωρομεθυιούχος αιθέρας
Δευτερογενής δράση	Χρειάζεται μετατροπή στον άμεσο τύπο	2-ναφθυλαμίνη
Ανόργανα	Προσβάλλουν το DNA	Νικέλιο
Στερεά μορφή	Προσβάλλουν τα μεσεγχυτικά κύτταρα	Αμίαντος
Ορμόνες	Ενδοκρινικό αποτέλεσμα + υποστηρικτής	Διεθυλστιλβεσρόλη
Ανοσο-κατασταλτικά	Προκαλούν την ανάπτυξη ορισμένων όγκων	Αζαθιοπρίνη
Συν-καρκινογόνα	Επαυξάνουν τη γενοτοξική μορφή όταν δίνονται για κάποιο χρονικό διάστημα	Αιθανόλη
Υποστηρικτές	Επαυξάνουν τη γενοτοξική μορφή όταν δίνονται συνέχεια	Χολικά οξέα

Πίνακας No 2 – ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ (IARC)

Επαγγελματική έκθεση	Φαρμακευτική έκθεση
4-αμινοδιφαινύλιο	Ενώσεις αρσενικού
Αμίαντος	Χλωραμφενικόλη
Χρυσομυκίνη (Παρασκευή)	Οιστρογόνα (ενωμένα)
Βενζόλιο	Κυκλοφωσφαμίδη
Βενζιδίνη	Διαιθυλστιλβεστρόλη
NN Si (2-χλωραιθυλ. – 2 ναφθυλαμίνη	Μελφαλάν
Διχλωρομεθυλεθαίρας	Οξυμεθανόλη
Βιομηχανία Καδμίου	Φαινακετίνη
Χλωρομεθυλ μεθυλαιθέρας	Φαινυντοϊνη
Βιομηχανίες παραγωγής χρωμικών
Ορυχεία αιματίτη	Διαιτητική έκθεση
Παρασκευή ισοπροπυλικής αλκοόλης	Αφλατοξίνη
Αέριο μουστάρδας
2-ναφθυλαμίνη
Νικέλιο (καθορισμός
Πίσσα, λάδια, κάπνες
Χλωριούχο βινύλιο

Δοκιμασίες μικρής διάρκειας
Είναι ένα σύνολο μεθόδων τις οποίες χρησιμοποιούμε για την εκτίμηση της πιθανής καρκινογενετικής ή μεταλλακτικής ιδιότητας διαφόρων χημικών ουσιών. Σε σύγκριση με τις κλασσικές μεθόδους των δοκιμασιών σε ζώα, οι δοκιμασίες μικρής διάρκειας απαιτούν πολύ ή λίγο χρόνο (λίγες εβδομάδες ή περισσότερο).
Οι δοκιμασίες αυτές χρησιμοποιούν μια πλατειά ποικιλία από οργανισμούς, βακτηρίδια, ακόμη και θηλαστικά. Οι περισσότερες μέθοδοι εφαρμόζονται για τη μέτρηση των μεταλλάξεων ή άλλων δεικτών καταστροφής του DNA.

Οι περισσότερο χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες είναι οι δοκιμές μεταμόρφωσης in vitro, οι οποίες μετρούν το αποτέλεσμα που δεν σχετίζεται άμεσα με την καταστροφή του DNA, αλλά μελετούν τη μορφολογική μεταμόρφωση των κυττάρων των θηλαστικών in vitro προς ένα τύπο κυττάρου που θα μπορούσε να προκαλέσει όγκους εάν θα ενίετο σε ένα ζώο.
Τα περισσότερο χρησιμοποιούμενα tests είναι το test του Salmonella (Ames), το οποίο συνδυάζει διάφορα ειδικά στελέχη βακτηριδίων της Salmonella για να διαπιστώσει μεταλλάξεις.

Κάθε στέλεχος βακτηριδίου “tester” περιέχει έναν από τους διάφορους τύπους μεταλλάξεως σε ένα από τα πολλά γονίδια που καθορίζουν τη σύνθεση της αμινο-οξεικής ιστιδίνης, έτσι τα βακτηρίδια δεν μπορούν να μεγαλώσουν μέχρις ότου προστεθεί ιστιδίνη στο υλικό ανάπτυξης.
Το test του Ames γίνεται καλλιεργώντας πρώτα μια ποσότητα κάθε στελέχους σε υλικό που περιέχει ιστιδίνη και μετά τοποθετούνται περίπου 100.000.000 βακτηρίδια σε επιφάνεια agar σε τριβλία Petri, που περιέχουν ένα μικρό ποσό ιστιδίνης.

Τα ίχνη αυτά της ιστιδίνης επιτρέπουν στα βακτηρίδια να πολλαπλασιαστούν πολλές φορές στο τριβλίο και είναι ενδιαφέρον όταν παρουσιαστούν μερικές μεταλλάξεις.
Το σημαντικό πλεονέκτημα των short-terms tests είναι ότι εκτός του ότι είναι οικονομικά και γρήγορα, προσφέρουν πληροφορίες σχετικά με τη δυνατή καρκινογένεση στον άνθρωπο μιας ουσίας που δεν μπορεί να γίνει με τις δοκιμασίες καρκίνου σε τρωκτικά.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην εκτίμηση του κινδύνου στον άνθρωπο από τις δοκιμασίες σε τρωκτικά, είναι η αβεβαιότητα σχετικά με τις διαφορές που υπάρχουν στα διάφορα είδη.

Σε ένα αριθμό περιπτώσεων η καρκινογενετική δυνατότητα διακυμαίνεται πολύ μεταξύ των ειδών (γενών).
Τα short – term test όχι μόνο χρησιμοποιούν μια μεγάλη ποικιλία από ενδεικτικούς οργανισμούς (βακτηρίδια, ανθρώπινα κύτταρα σε καλλιέργεια, ολόκληρα ζώα κλπ) αλλά επίσης μια μεγάλη ποικιλία από ανθρώπινους και άλλους ιστούς που μεταβολίζουν τις χημικές ουσίες στις δραστήριες μορφές τους.
Από άλλες απόψεις ο συνδυασμός των θετικών αποτελεσμάτων από μια σειρά δοκιμασιών (short-term) και μια δοκιμασία σε τρωκτικό κάνει μια υπόθεση ισχυρότερη για την πιθανή σχέση στον άνθρωπο, παρά ο συνδυασμός δύο θετικών δοκιμασιών σε τρωκτικά.

Πηγή: iatronet

D. Losurdo, Εθνικό ζήτημα και πάλη των τάξεων (1)

Από το βιβλίο του Domenico Losurdo Η πάλη των τάξεων, εκδ. Α/συνέχεια. Η μετάφραση έχει αναπροσαρμοστεί σε ορισμένα σημεία.

1. Η κριτική του Λένιν στους ακρωτηριασμούς της πάλης των τάξεων

Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Ένγκελς, γράφοντας στο Socialistische Monatshefte, ο Μπερνστάιν παρατηρεί με ικανοποίηση:

Αν στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στη Νότια Αμερική, σε μερικές περιοχές της Αυστραλίας κλπ σήμερα πολλά εκατομμύρια άνθρωποι εξασφαλίζουν τα προς το ζην, σε σύγκριση με τις εκατοντάδες χιλιάδες παλαιότερων περιόδων, αυτό οφείλεται στην αποικιοκρατική επέλαση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Κι αν σήμερα, στην Αγγλία και αλλού, πολλά τροπικά προϊόντα, θρεπτικά και εύγευστα, αποτελούν πια συστατικό στοιχείο της λαϊκής κατανάλωσης, αν τα βοσκοτόπια και οι μεγάλες αμερικανικές και αυστραλιανές πεδιάδες προμηθεύουν τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων εργαζομένων με κρέας και ψωμί σε χαμηλές τιμές, πρέπει να ευχαριστήσουμε γι’ αυτό τις αποικιακές επιχειρήσεις. Χωρίς την αποικιακή επέκταση της οικονομίας μας, η μιζέρια, που επικρατεί και σήμερα στην Ευρώπη και που πασχίζουμε να εξαλείψουμε, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη και θα ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να αντιμετωπιστεί. Ακόμη και σε σύγκρουση με τα δεινά της αποικιοκρατίας, τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνουμε από τις αποικίες είναι πολύ περισσότερα.

Ας επικεντρωθούμε σε αυτή την τελευταία παρατήρηση. Αυτή συμπίπτει με την ολοκλήρωση της πλήρους εξολόθρευσης των ερυθρόδερμων Ινδιάνων στις ΗΠΑ και των Αβοριγίνων στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Είναι τα χρόνια όπου οι “χριστιανοί Μπόερς” στη Νότια Αφρική, για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Λούντβιχ Γκούμπλοβιτς, θεωρητικού και υποστηρικτή του “φυλετικού πολέμου”, θεωρούν και αντιμετωπίζουν “τους ανθρώπους της ζούγκλας και τους οτεντότους” όχι ως “ανθρώπους” αλλά σαν είναι Geschöpfe (πλάσματα) που έχει κανείς δικαίωμα να εξοντώσει σαν “θηράματα του δάσους.”

Παραμένει το ότι για τον Μπερνστάιν τα “δεινά” της αποικιοκρατίας μετράνε λιγότερο από τα “πλεονεκτήματα” που απολαμβάνουμε χάρη σ’ αυτήν. Αν ο Λασάλ επιλύει την πάλη των τάξεων με την επιδίωξη ενός υποτυπώδους κοινωνικού Κράτους χωρίς καν πολιτική δημοκρατία, οι Άγγλοι οπαδοί του Εργατικού Κόμματος και αργότερα ο Μπερνστάιν αντιμετωπίζουν την πάλη των τάξεων με μια πολιτική δημοκρατία που πασχίζει να πετύχει κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές, όχι μόνο νομιμοποιώντας τον αποικιοκρατικό επεκτατισμό αλλά και επωφελούμενη από αυτόν. Ο “αυτοκρατορικός σοσιαλισμός” ξεκάθαρα προωθείται και μέσα σε εκείνο το σοσιαλιστικό κόμμα [SPD] που έχει το μεγαλύτερο κύρος, καθώς και μια διαχρονική βαρύτητα. 

Αυτό είναι το ιστορικό πλαίσιο που πρέπει να έχουμε κατά νου, αν θέλουμε να κατανοήσουμε το Τι να κάνουμε;, το κείμενο του Λένιν, που όχι τυχαία εκδίδεται δύο χρόνια αργότερα από το άρθρο του Μπερνστάιν, που προαναφέραμε. Δύο χρόνια είχαν περάσει επίσης από τη διεθνή αποστολή που είχαν οργανώσει οι Μεγάλες Δυνάμεις για να καταπνίξουν την εξέγερση των Μπόξερ στην Κίνα: η αποικιοκρατική βία –σημειώνει ο Λένιν το Δεκέμβριο του 1900– στρεφόταν και “ενάντια στους άοπλους Κινέζους, που εξολόθρευσαν, χωρίς να λυπηθούν ούτε τις γυναίκες ή τα παιδιά τους, για να μην αναφέρουμε τη λεηλασία δημόσιων κτιρίων, καταστημάτων και σπιτιών.” Οι Ρώσοι στρατιώτες και γενικά όλοι οι εισβολείς συμπεριφέρθηκαν “σαν άγρια θηρία, καίγοντας ολόκληρα χωριά, πνίγοντας στον ποταμό Αμούρ, πυροβολώντας και ξεκοιλιάζοντας με τις μπαγιονέτες των όπλων τους τους άοπλους κατοίκους, τις γυναίκες και τα παιδιά τους.” Κι όμως αυτά τα αίσχη χαρακτηρίστηκαν “εκπολιτιστική αποστολή” των κυρίαρχων τάξεων από ορισμένες “μισθοφορικές φυλλάδες” και σε τελευταία ανάλυση, από όλη, ή σχεδόν όλη, την κοινή γνώμη της εποχής. Ήταν μια επιχείρηση που στόχευε επίσης να “διαφθείρει την πολιτική συνείδηση των λαϊκών μαζών.” Για να “εξαλείψουν τη δυσφορία του λαού”, προσπαθούσαν να την στρέψουν “ενάντια σε κάποιον άλλο αντί για την κυβέρνηση.” Δεν ήταν καθόλου δύσκολο:

Υποθάλπτεται, για παράδειγμα, η εχθρότητα απέναντι στους Εβραίους: ο σκανδαλοθηρικός Τύπος επιτίθεται στους Εβραίους, σαν ο Εβραίος εργάτης να μην υποφέρει από το ζυγό του κεφαλαίου και του αστυνομικού κράτους παρόμοια με το Ρώσο εργάτη. Σήμερα στον Τύπο έχει εξαπολυθεί μια εκστρατεία ενάντια στους Κινέζους, όπου όλοι διαμαρτύρονται για τη βαρβαρότητα της κίτρινης φυλής, κατηγορώντας την ότι εχθρεύεται τον πολιτισμό, γίνεται αναφορά στην εκπολιτιστική αποστολή της Ρωσίας, στο ενθουσιασμό που διαπνέει τους Ρώσους στρατιώτες που πηγαίνουν στον πόλεμο, κ.λπ κ.λπ. Με κολακείες προς την κυβέρνηση και το κεφάλαιο, οι δημοσιογράφοι συσπειρώνονται για να αναζωπυρώσουν στις καρδιές του λαού το μίσος ενάντια στην Κίνα.

Τα αποτελέσματα αυτής της μεγάλης εκστρατείας είναι ορατά: “Μέσα σε όλες αυτές τις υπερβολές, χάνεται η φωνή των συνειδητών εργατών, που εκπροσωπούν πρωτοπόρα τα εκατομμύρια αυτών που αποτελούν τον εργαζόμενο λαό.” Ακόμη κι αν στρέψουμε την προσοχή μας στο προλεταριάτο, μόνο μια μειοψηφία αντιστέκεται στη βλαβερή διάδοση του σοβινισμού.

Ο Λένιν δεν μπορεί πια να συμφωνεί με την ψευδαίσθηση που καλλιεργούσαν οι Μαρξ και Ένγκελς στα χρόνια της νιότης τους: για εκείνους, ήταν ακαταμάχητο το προτσές που ωθούσε το προλεταριάτο να εκφράζει την επαναστατική του συνείδηση και να διεξάγει μια επανάσταση που είχε ως στόχο τη χειραφέτηση όχι μόνο μιας δοσμένης κοινωνικής τάξης, αλλά συνολικά της ανθρωπότητας. Η αστική επανάσταση είχε τελειώσει με την ενσωμάτωση και τη συγχώνευση της παλιάς και της νέας κυρίαρχης τάξης, έτσι ώστε να παραμένουν ουσιαστικά αναλλοίωτες οι σχέσεις εκμετάλλευσης και κυριαρχίας. Το κοινωνικό μπλοκ εξουσίας, κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα αντίθετα, δεν ήταν δυνατόν να ενσωματώσει το προλεταριάτο, που ήταν σε ασυμφιλίωτη αντιπαράθεση με την αστική τάξη. Η χειραφέτηση του προλεταριάτου, σε αυτή την περίπτωση, θα ισοδυναμούσε με τη χειραφέτηση όλης της ανθρωπότητας και η εμφάνιση στο προσκήνιο του προλεταριάτου σαν συνειδητού επαναστατικού υποκειμένου, θα σηματοδοτούσε μια καθοριστική στροφή στην παγκόσμια ιστορία (που ήδη διαγραφόταν στον ορίζοντα). Τώρα, αντίθετα, η τάση προσεταιρισμού σημαντικών τμημάτων του προλεταριάτου της Αγγλίας ή άλλων ωρών, στις περιπέτειες και στην αποικιορατική εκμετάλλευση, είχε γίνει πια προφανής.

Καταρρίπτεται έτσι μια τελευταία προϋπόθεση της πλατφόρμας που είχαν επεξεργαστεί ο Μαρξ και ο Ένγκελς στα νεανικά τους, βέβαια, γραπτά, αλλά που δεν εγκατέλειψαν και συνέχιζε να τους απασχολεί και τα μετέπειτα χρόνια της εξέλιξής τους: στο βιοτικό επίπεδο του προλεταριάτου “ήταν τόσο έκδηλη η αφαίρεση κάθε στοιχείου ανθρωπιάς, ακόμα και η επίφαση τέτοιων στοιχείων”, που, “βλέποντας την κατάσταση της τάξης αυτής”, ακόμη και άτομα που δεν ανήκαν κοινωνικά σε αυτήν, μπορούσαν να γίνονται συμμέτοχοι στην αγανάκτησή του και να μοιράζονται τον αγώνα του.” Η επιτυχία του “αυτοκρατορικού σοσιαλισμού”, κατά μία έννοια, καταλήγει, ακούσια, να εφιστά την προσοχή στο επαναστατικό υποκείμενο που αποτελείται από τους καταπιεζόμενους λαούς των αποικιών, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν και το τίμημα της πολιτικής της ενσωμάτωσης που προωθεί η αστική τάξη απέναντι στην εργατική τάξη της καπιταλιστικής μητρόπολης. Ενώ, κατά μια άλλη έννοια, η επιτυχία αυτή θέτει σε αμφισβήτηση την αφελή επιστημολογική προσέγγιση που βασίζεται στα αισθητηριακά βιώματα και θεωρεί έγκυρη πηγή γνώσης την άμεση εμπειρική αντίληψη. Η νέα κατάσταση που είχε δημιουργηθεί επέβαλε το πέρασμα σε μια ορθολογική ανάλυση του συνόλου των πολιτικών και κοινωνικών σχέσεων, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, σαν αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία επαναστατικής συνείδησης και την συμμετοχή στους ταξικούς αγώνες.

Πέρα από το αποικιοκρατικό ζήτημα, στα ίδια συμπεράσματα οδηγούσαν και οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Ήδη ο Ένγκελς, σε επιστολή του στον Αύγουστο Μπέμπελ, στις 15 Φεβρουαρίου 1886, παρατηρούσε πως στην Αγγλία “η μάζα των καθεαυτού εργατών” τείνει να συμπαρατάσσεται με τους Kampzollern, δηλαδή με αυτούς που, στο όνομα του “fair trade” (δίκαιου εμπορίου) και του αγώνα ενάντια στον άνισο ανταγωνισμό, κατηγορούσαν τις άλλες χώρες (και κυρίως τη Γερμανία) ότι ήθελαν να θίξουν την αγγλική βιομηχανία με τον τελεωνειακό προστατευτισμό.

Ο ολοένα και πιο σκληρός ανταγωνισμός ανάμεσα στις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις έτεινε να συμπαρασύρει και την ίδια την εργατική τάξη. Το φαινόμενο επρόκειτο να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια. Στις προκαταρκτικές του σημειώσεις της μελέτης για τον ιμπεριαλισμό, ο Λένιν αντέγραφε από το βιβλίο ενός Γερμανού ιστορικού μιας είδηση που τον στενοχωρούσε και τον αναστάτωνε: “τον Αύγουστο του 1893 στο Εγκί Μορτ, Ιταλοί εργάτες χτυπήθηκαν και κινδύνεψε η ζωή τους από τους Γάλλους ανταγωνιστές τους.” Έβγαιναν στην επιφάνεια έτσι οι μεγάλες δυσκολίες του προτσές της ταξικής συνειδητοποίησης.

Στη πολιτική στροφή, όπου αναδεικνυόταν η μεγάλη σημασία που έπρεπε να δοθεί στις καταστροφικές συνέπειες του ιμπεριαλισμού, αντιστοιχούσε μια επιστημολογική στροφή, με την εγκατάλειψη της αισθητηρικής προσέγγισης, που ίσως, στα νεανικά έργα του Μαρξ και του Ένγκελς, ήταν αποτέλεσμα επιρροής από τον Φόιερμπαχ. Μπορούμε τώρα να κατανοήσουμε καλύτερα το Τι να κάνουμε;:

Η συνείδηση της εργατικής τάξης δεν μπορεί να γίνει ολοκληρωμένη πολιτική συνείδηση, αν οι εργάτες δεν μάθουν να αντιδρούν ενάντια σε κάθε κατάχρηση, ενάντια σε κάθε εκδήλωση αυθαιρεσίας και καταπίεσης, βίας και αυταρχισμού, ενάντια σε όποια τάξη κι αν στρέφεται αυτή, και να αντιδρούν από σοσιαλδημοκρατική σκοπιά και όχι από οποιαδήποτε σκοπιά. Η συνείδηση των εργατικών μαζών δεν μπορεί να είναι αληθινή συνείδηη, αν οι εργάτες δεν μάθουν να παρατηρούν, στη βάση των συγκεκριμένων και σύγχρονων πολιτικών γεγονότων, καθεμία από τις άλλες κοινωνικές τάξεις σε όλες τις εκδηλώσεις της πνευματικής, ηθικής και πολιτικής ζωής. Αν δεν μάθουν να εφαρμόζουν στην πράξη την ανάλυση και τα κριτήρια του υλισμού σε όλες τις μορφές δράσης και ζωής όλων των τάξεων, στρωμάτων και ομάδων του πληθυσμού. Όποιος στρέφει την προσοχή και την παρατηρικότητα της εργατικής τάξης αποκλειστικά ή κυρίως στον ίδιο της τον εαυτό δεν είναι σοσιαλδημοκράτης, επειδή για την εργατική τάξη η αυτοσυνείδηση είναι αδιάλυτα δεμένη με την ακριβή γνώση των αμοιβαίων σχέσεων ανάμεσα σε όλες τις τάξεις της σύγχρονης κοινωνίας και γνώση όχι μόνο θεωρητική, για την ακρίβεια όχι τόσο θεωρητική όσο κατακτημένη από την εμπειρία της πολιτικής ζωής. […] Το μόνο πεδίο όπου είναι εφικτή η απόκτηση αυτής της [ταξικής πολιτικής] συνείδησης είναι το πεδίο των σχέσεων με όλες τις τάξεις και όλα τα στρώματα του πληθυσμού με το κράτος και την κυβέρνηση, είναι το πεδίο των αμοιβαίων σχέσεων ανάμεσα σε όλες τις τάξεις.

Η κατάκτηση της ταξικής συνείδησης και η συμμετοχή στον ταξικό επαναστατικό αγώνα προϋποθέτουν την κατανόηση της κοινωνικής ολότητας σε κάθε έκφανση: όσα σημειώνω με πλάγιους χαρακτήρες θεωρώ πως είναι οι έννοιες-κλειδιά. Χρειάζεται “μια οργάνωση επαναστατών, ικανών να καθοδηγούν όλο τον αγώνα για τη χειραφέτηση του προλεταριάτου”. Όσο για τη Ρωσία, το επαναστατικό κόμμα χαρακτηρίζεται από την ικανότητα της “πολιτικής καταγγελίας του αυταρχισμού, με όλες τις μορφές που αυτός εκδηλώνεται.”

Στις πολιτικο-κοινωνικές μορφές εκμετάλλευσης που οφείλουμε να καταργήσουμε, δεν περιλαμβάνεται μόνο η εκμετάλλευση του εργάτη στο εργοστάσιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την καταπίεση των εθνικών μειονοτήτων (και ιδιαίτερα την καταπίεση των εβραίων, όσον αφορά τη Ρωσία), αλλά ούτε και τον ιμπεριαλιστικό επεκτατισμό που προσπαθεί να καθυποτάξει όλο και περισσότερους λαούς.

Το επαναστατικό κόμμα οφείλει να εξετάζει και να ευαισθητοποιείται “για την εξωτερική και εσωτερική πολιτική της κυβέρνησής μας, για την οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας και της Ευρώπης.” Πρέπει να αξιοποιεί κάθε ευκαιρία “για να εξηγεί σε όλους την παγκόσμια ιστορική σημασία του χειραφετητικού αγώνα του προλεταριάτου.” Αυτού του χειραφετητικού αγώνα, του οποίου κομμάτι αναπόσπαστο είναι ο αγώνας των γυναικών, και των σκλάβων των αποικιών για τη χειραφέτησή τους από τη φιλελεύθερη αστική τάξη που τους αντιμετωπίζει ρατσιστικά σαν βάρβαρους αποσυνάγωγους του πολιτισμού και προορισμένους να υφίστανται την καταπίεση των δυτικών λευκών υπερανθρώπων. Με την έννοια αυτή, ο επαναστάτης “λαϊκός ηγέτης” διαφοροποιείται από τον ρεφορμιστή “γραμματέα του κάθε συνδικάτου” που συχνά–αναφέρεται στο κείμενο για τον ιμπεριαλισμό, παραθέτοντας τη γνωστή παρατήρηση του Ένγκελς–συμπεριφέρεται σαν στυλοβάτης της κυρίαρχης τάξης και σαν άκριτος υποστηρικτής ενός “έθνους που εκμεταλλεύεται τον κόσμο ολόκληρο.”

 

Πηγή: Αντι-ιμπεριαλιστικές Προοπτικές

Από την ΠΑΣΥΝΟ στο FBME

Από την ΠΑΣΥΝΟ στους υπαλλήλους της FBME. Η παράβαση των εργασιακών δικαιωμάτων γίνεται η ουσιαστική πολιτική των κεφαλαιοκρατών. 

Σε μια ελεγχόμενη μίζερη αριστερά στην Κύπρο η εργατική τάξη βρίσκει τις απαραίτητες δυνάμεις και αποδεικνύει την ύπαρξη του ταξικού και πολιτικού ενστίκτου για αγώνα.

 Από κανένα δήθεν αριστερό έδρανο, σε κανένα τηλεοπτικό ή ραδιοφωνηκό πάνελ, από καμιά εφημερίδα δεν διαπαιδαγωγείται ο εργαζόμενος. Ο μηχανισμός της αριστεράς στην Κύπρο φαίνεται ότι δημιουργεί δεκετίες τώρα το πολυπόθυτο αστικό χάσμα μεταξύ της αριστερής πρωτοπορείας, που δεν υπάρχει, με την εργατική τάξη. 

Μάλλον δεν χρείαζεται η εργατική τάξη την συστημική παραχώρηση του δικαιώματος να υπάρχει. Οι εργαζόμενοι στην Κύπρο οδηγούνται και λαμβάνουν θάρρος και πυγμή από το ιστορικό ένστικτο της πάλης για χειραφέτηση και ελευθερία. Ότι θραύσματα έμειναν από την ιστορία του χειραφετητικού αγώνα οι εργαζόμενοι ως συλλογικότητα μπορούν να το εκμεταλλευτούν και να παλέψουν.

Ένα μόνο θραύσμα κομμουνιστικής παρουσίας στο νησί και οι αγώνες θα θέριευαν.