Μαρξ: “Στη θέση του βούρδουλα του επιστάτη των δούλων μπαίνει το βιβλιάριο τιμωριών του επιστάτη εργασίας”

Στη μανουφακτούρα και στη χειροτεχνία ο εργάτης εξυπηρετείται από το εργαλείο, ενώ στο εργοστάσιο ο εργάτης υπηρετεί τη μηχανή. Εκεί η κίνηση του μέσου εργασίας ξεκινάει απ’ αυτόν, εδώ είναι υποχρεωμένος ν’ ακολουθεί αυτός τις κινήσεις του μέσου εργασίας. Στη μανουφακτούρα οι εργάτες είναι μέλη ενός ζωντανού μηχανισμού.

Στο εργοστάσιο υπάρχει ένας νεκρός μηχανισμός ανεξάρτητα από τους εργάτες, και οι εργάτες προσαρτούνται σ’ αυτόν σαν ζωντανά εξαρτήματα- «Η θλιβερή μονοτονία ενός ατέλειωτου μαρτυρίου της δουλειάς, όπου επαναλαβαίνεται διαρκώς το ίδιο μηχανικό προτσές, μοιάζει με το μαρτύριο του Σίσυφου. Το βάρος της δουλειάς πέφτει συνεχώς ξανά και ξανά σαν το βράχο του Σίσυφου πάνω στον αποκαμωμένο εργάτη». Ενώ η δουλειά στις μηχανές καταπονεί στο έπακρο το νευρικό σύστημα, πνίγει το πολύπλευρο παιχνίδι των μυώνων και στερεί από τον άνθρωπο κάθε ελεύθερη σωματική και πνευματική δραστηριότητα. Ακόμα και το ξαλάφρωμα της δουλειάς γίνεται μέσο βασανισμού, γιατί η μηχανή δεν απελευθερώνει τον εργάτη από την εργασία, αλλά την εργασία από το περιεχόμενο της.

Κάθε κεφαλαιοκρατική παραγωγή, εφόσον δεν είναι μόνο προτσές εργασίας, μα ταυτόχρονα είναι και προτσές αξιοποίησης του κεφαλαίου, έχει κοινό χαρακτηριστικό της ότι δε χρησιμοποιεί ο εργάτης τον όρο εργασίας, αλλά αντίστροφα ο όρος εργασίας χρησιμοποιεί τον εργάτη, μονάχα όμως με τις μηχανές η αντιστροφή αυτή αποκτάει μια τεχνικά χειροπιαστή πραγματικότητα. Στη διάρκεια του ίδιου του προτσές εργασίας, το μέσο εργασίας, με τη μετατροπή του σε αυτόματο, ορθώνεται απέναντι στον εργάτη σαν κεφάλαιο, σαν νεκρή εργασία, που εξουσιάζει και απομυζά τη ζωντανή εργατική δύναμη. “Όπως είπαμε κιόλας πιο πάνω, ο χωρισμός των πνευματικών δυνάμεων του προτσές παραγωγής από τη χειρωνακτική εργασία και η μετατροπή τους σε δυνάμεις κυριαρχίας του κεφαλαίου πάνω στην εργασία ολοκληρώνονται στη μεγάλη βιομηχανία που στηρίζεται στις μηχανές. Η μερική δεξιότητα του μεμονωμένου εργάτη, που δουλεύει στη μηχανή και που του αφαίρεσαν κάθε περιεχόμενο, εξαφανίζεται σαν μηδαμινό πάρεργο μπρος στην επιστήμη, μπρος στις τεράστιες φυσικές δυνάμεις και μπρος στη μαζική κοινωνική εργασία πού ενσαρκώνονται στο σύστημα των μηχανών και αποτελούν μαζί του τη δύναμη του «αφεντικού» (master).

Γιαυτό, σε περίπτωση σύγκρουσης με τα «χέρια», το αφεντικό αυτό, που στο μυαλό του είναι αχώριστα συνυφασμένα οι μηχανές και το μονοπώλιο του σ’ αυτές, αναφωνεί περιφρονητικά απευθυνόμενος στα «χέρια»: «Οι εργοστασιακοί εργάτες θάκαναν καλά να θυμούνται ότι στην πραγματικότητα η εργασία τους είναι ένα πολύ κατώτερο είδος ειδικευμένης δουλειάς, ότι καμιά άλλη δουλειά δεν μπορεί να μαθευτεί πιο εύκολα και ότι, παίρνοντας υπόψη την ποιότητα της καμιά άλλη δεν πληρώνεται καλύτερα, ότι καμιά εργασία δεν μπορεί, με μια τόσο σύντομη διδασκαλία στο λιγότερο έμπειρο, να προσφερθεί σε τέτοια αφθονία και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Στην πραγματικότητα οι μηχανές του αφεντικού παίζουν στην υπόθεση της παραγωγής πολύ σημαντικότερο ρόλο από το ρόλο της εργασίας και της δεξιότητας του εργάτη, που μπορεί να τη διδαχτεί κανείς με μαθήτευση 6 μηνών και που μπορεί να τη μάθει και ο τελευταίος σκαφτιάς».

Η τεχνική υποταγή του εργάτη στη μονότονη πορεία του μέσου εργασίας και η ιδιόμορφη σύνθεση του σώματος εργασίας από άτομα και των δυο φύλων και των πιο διαφορετικών ηλικιών δημιουργούν μια πειθαρχία στρατώνας, που διαμορφώνεται και γίνεται το ολοκληρωμένο καθεστώς του εργοστασίου και πού αναπτύσσει ως την ολοκλήρωση της την προαναφερμένη δουλειά της επίβλεψης, δηλ. ταυτόχρονα και το χωρισμό των εργατών σε χειρωνακτικούς εργάτες και σε επιστάτες εργασίας, σε κοινούς φαντάρους τής βιομηχανίας και σε υπαξιωματικούς τής βιομηχανίας. «Η κύρια δυσκολία στο αυτόματο εργοστάσιο συνίστατο στην πειθαρχία, που είναι απαραίτητη για να μάθουν τους ανθρώπους ν’ απαρνηθούν τις άταχτες συνήθειες τους στη δουλειά και για να τους κάνουν ένα με την αμετάβλητη κανονικότητα του μεγάλου αυτόματου.

Ήταν όμως ηράκλειο έργο η εφεύρεση και η πετυχημένη εφαρμογή ενός κώδικα πειθαρχίας, που ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στην ταχύτητα του αυτόματου συστήματος, και το ευγενικό αυτό έργο το πραγματοποίησε ο Αρκραϊτ! Ακόμα και σήμερα, που το σύστημα είναι οργανωμένο σ’ όλη του την εντέλεια, είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς κατάλληλους βοηθούς για το αυτόματο σύστημα ανάμεσα στους εργάτες πού έχουν φτάσει την ανδρική ηλικία…». Ο κώδικας του εργοστασίου, με τον όποιο το κεφάλαιο διατυπώνει την απόλυτη κυριαρχία του πάνω στους εργάτες του σαν ιδιώτης νομοθέτης και αυτεξούσια, χωρίς το χωρισμό των εξουσιών, τον τόσο αρεστό άλλωστε στους αστούς, και χωρίς το αντιπροσωπευτικό σύστημα, που τους αρέσει ακόμα περισσότερο, ο κώδικας αυτός είναι απλώς η κεφαλαιοκρατική γελοιογραφία της κοινωνικής ρύθμισης του προτσές εργασίας, που την κάνει απαραίτητη η συνεργασία σε πλατιά κλίμακα και η χρησιμοποίηση κοινών μέσων εργασίας, και ιδίως των μηχανών. Στη θέση του βούρδουλα του επιστάτη των δούλων μπαίνει το βιβλιάριο τιμωριών του επιστάτη εργασίας. “Όλες οι τιμωρίες ανάγονται φυσικότατα σε χρηματικά πρόστιμα και σε περικοπές από το μισθό, και η νομοθετική οξυδέρκεια των Λυκούργων του εργοστασίου κάνει γι’ αυτούς την παράβαση των νόμων τους ακόμα πιο επικερδή από την τήρηση τους”. (…)

 

Κ. Marx, “Το Κεφάλαιο”, Μέρος Τέταρτο: Η Παραγωγή της Σχετικής Υπεραξίας, Το εργοστάσιο, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 2002 (σελ. 438-441).

Νυχτολόγιο 1

Όταν καθημερινά διασχίζεις τις μεγαλεπίβολες λονδρέζικες εισόδους των Nasdaq, UBS, RBS, Bloomberg, Moody’s, Deutsche Bank, HSBC και άλλα δεκάδες καπιταλιστικά “εργοστάσια” τότε ηθελημένα ή μη επιβεβαιώνεται αβίαστα η ανυπαρξία σου.

Η καθημερινή σχέση με τον εξωτερικό χώρο, με τις μικρές πλατείες τριγύρω, το ανοιξιάτικο τερτίπι στην πλατεία με τον ξεχασμένο ήλιο απένατι από το Bloomberg, διακρίνεται σχεδόν απρόθετα ακόμα και στον πιο αφελή τουρίστα η διαλεκτική κυρίου και δούλου. Από την μια διακρίνεται μια “εργοστασιακή” ατμόσφαιρα αλλά μ’ ένα γκλαμουράτο παρουσιαστικό και ένα πιο πιστευτό βάδισμα στην φτέρνα. 

Από την άλλη διακρίνεται η υπαλληλική αριστοκρατία των χρυσών παιδιών που μπορούν περήφανα να σου δείχνουν με το δάκτυλο ότι κάπου εκεί ανάμεσα στον 25ο και 30ο όροφο βρίσκεται το γραφείο αστέρι στο κοσμικό καπιταλιστικό στερέωμα.

Δεν ξέρω κατά πόσον είναι αλήθεια το συμβάν ως θαύμα ή η αθανασία της ψυχής ως αιωνιότητα – δηλαδή ένα παρατραβηγμένο συμβάν – αλλά η αρχιτεκτονική των καπιταλιστικών ναών αποδεικνύει την αλήθεια και των δυο συμβάντων. 

Όταν λοιπόν η υπαλληλική αριστοκρατία χάσκει μπροστά στην ηλιόλουστη νικηφόρα της έκταση για μια απολαυστική διαλειμματική ώρα ανεμελιάς και επίδειξης τότε η χειραφέτηση λιώνει σαν παγωτό πίσω από τις “πλατείες διάλειμμα”, εκεί που βρίσκονται τα σκουπίδια. 

Η εργασία γίνεται μέσον για την νικηφόρα ανέλιξη στον κοσμικό χρόνο και χώρο του κεφαλαιοκρατικού εκθαμβωτικού σύμπαντος. Αυτό είναι το σύμπαν που μπορεί να σου πάρει ίντερβιου γιατί το άλλο χέστηκε για την εκλεκτικότητα και για την στρατηγική σου. Το σύπμαν, αυτό το δικό σας σύμπαν, δεν έχει φτιά, ούτε μάτια, ούτε γλώσσα, παρά γεννητικά όργανα που συσσωρεύουν κεφάλαιο. Το σύμπαν αυτό έχει την δικιά του σκοτεινή ύλη – την υπεραξία. 

Οι εκλεκτοί πετυχημένοι υπαλληλίσκοι που την καταβρίκανε σε μια ζωή ρολόι, που τίποτα δεν μπορεί να χαλαστεί γιατί το σύμπαν έχει συνωμοτήσει στην αιώνια ασφάλειά τους γίνονται τα παραδείγματα της πανεπιστημιακής δεοντολογίας, της διανοουμενίστικης αριστοκρατίας, της θρησκευτικής εσχατολογίας, της εργασιακής ψυχολογίας και της υπαρξιακής αθείας.

Ο καπιταλισμός λύνει τα προβλήματα και βρίσκεται ως δημοκρατία μέσα από την μικρή αισχρή σχισμή του φασιστικού χάους – ενός κουτιού με άλλα λόγια. Λοιπόν, καλή επιτυχία στις εκλογικές σας εξωρμήσεις και στην θρησκευτική πίστη της λύσης του κυπριακού. Ο ιμπεριαλισμός δεν σηκώνει να αναφερθεί στο γλυκό μας κείμενο όσο ακριβώς δηλαδή δεν σηκώνει να θεωρηθεί η οποια λύση του κυπριακόυ ως ιμπεριαλιστική λύση αν δεν λυθεί με τις προϋποθέσεις μιας λαϊκής σοσιαλιστικής εξουσίας. 

Επαγγελματικός Καρκίνος

Γράφει: Ζημάλης Ευάγγελος
Ιατρός Εργασίας

Η σχέση μεταξύ καρκίνου και επαγγέλματος διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1775 από τον Percival Pott, χειρουργό του Νοσοκομείου του Αγίου Βαρθολομαίου του Λονδίνου.
O Pott παρατήρησε τη μεγάλη συχνότητα καρκίνου του οσχέου σε καπνοδοχοκαθαριστές. Αργότερα, άλλες παρατηρήσεις επιβεβαίωσαν τη σχέση ενώσεων του πετρελαίου με τον καρκίνο του δέρματος και κυρίως του οσχέου.
Χρειάστηκε όμως να περάσουν αρκετά χρόνια για να αποδεχτεί η πειραματική σχέση μεταξύ του καρκίνου του δέρματος και αρωματικών υδρογονανθράκων κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα.

Το 1895 ο Rehn περιέγραψε όγκους της ουροδόχου κύστης σε εργάτες βιομηχανίας χρωμάτων με ανιλίνη. Στη συνέχεια μια ολόκληρη σειρά από αρωματικές αμίνες διαπιστώθηκε ότι ήταν καρκινογόνες για την ουροδόχο κύστη.
Παρά το μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει περάσει από τότε, υπάρχουν εργαζόμενοι και σήμερα, οι οποίοι παρουσιάζουν όγκους από τις παραπάνω ουσίες. Αυτό οφείλεται αφ’ ενός στο ότι ο λανθάνων χρόνος είναι αρκετά μεγάλος (περίπου 40 χρόνια) και αφ’ετέρου στο ότι δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη αβλαβή υποκατάσταση των ουσιών αυτών.
Οι διάφορες χημικές ουσίες σχηματίζουν το σύνολο των καρκινογόνων που σχετίζονται με την εργασία. Είναι όμως σημαντικό να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των διαφόρων ομάδων καρκινογόνων. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να διακρίνουν δύο ομάδες α) τις γενοτοξικές ουσίες, οι οποίες προκαλούν κυτταρικές γενετικές μεταλλαγές και μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο μετά από μία έκθεση, β) τις επιγενετικές ουσίες οι οποίες φαίνεται ότι δεν έχουν άμεσο αποτέλεσμα στο γενετικό υλικό και για να προκαλέσουν καρκίνο απαιτείται μακροχρόνια έκθεση και υψηλές συγκεντρώσεις.
Οι οριακές τιμές των γενοτοξικών ουσιών δεν θεωρούνται ως ασφαλείς σε αντίθεση με εκείνες των επιγενετικών ουσιών.

Χαρακτηριστικά επαγγελματικών καρκινογόνων
Οι όγκοι επαγγελματικής αιτιολογίας είναι συνήθως δύσκολο να διαγνωστούν ιστολογικά και κλινικά από τους όγκους μη επαγγελματικής αιτιολογίας.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν μερικά αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά.

• Έχουν τη τάση να επισυμβαίνουν ενωρίτερα από άλλους όγκους της αυτής περιοχής του σώματος.
• Η έκθεση στον βλαπτικό παράγοντα είναι επαναλαμβανόμενη αλλά όχι αναγκαία συνεχής.
• Ο λανθάνων χρόνος είναι από 10-40 χρόνια.
• Οι όγκοι σε κάποιο όργανα είναι συνήθως πολλαπλοί.
• Αντίθετα με τις διαφορετικές εκτιμήσεις που υπάρχουν σχετικά με το ποσοστό των επαγγελματικών καρκίνων η πραγματικότητα είναι ότι κυμαίνεται στο 3-8%.

Στην περίπτωση του αμιάντου π.χ. υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις ότι ο τρόπος ζωής και το κάπνισμα αυξάνουν την καρκινογεννητική πιθανότητα των ινών του αμιάντου. Το επάγγελμα φαίνεται ότι μπορεί να έχει κάποιο συνεργικό ρόλο στους καρκίνους εν γένει.
Οι πολλαπλές εκθέσεις σε χημικά που παρατηρούνται στη σύγχρονη βιομηχανία κάνουν οπωσδήποτε πάρα πολύ δύσκολη την απομόνωση των διαφόρων χημικών ουσιών που ενοχοποιούνται ως βλαπτικοί παράγοντες
Ο ρόλος της συνεργικότητας των ουσιών αυτών είναι πιθανώς ενδιαφέρων, αλλά ακόμη μη υπολογίσιμος.

Γνωστά ή ύποπτα επαγγελματικά καρκινογόνα
Το μέγεθος του καταλόγου των διαφόρων ύποπτων ουσιών εξαρτάται από το ποιος οργανισμός ή υπηρεσία τον έχει συμπληρώσει. Η πλέον αποδεκτή λίστα είναι εκείνη του Διεθνούς Γραφείου για την Έρευνα του καρκίνου (Agency for Research on Cancer, ARC).
Κατά περιόδους γίνεται επανεξέταση των αποδείξεων για καρκινογένεση κάθε παράγοντα, ανάλογα με τα διάφορα δεδομένα που έχουν δημοσιευτεί.
Οι εκτιμήσεις στηρίζονται σε δεδομένα αποτελεσμάτων πειραμάτων επί πειραματόζωων, βραχυπροθέσμων δοκιμασιών μεταλλαγών (short term tests) και μελετών επί του ανθρώπου.
Περισσότερο βάρος έχουν τα αποτελέσματα επιδημιολογικών μελετών. Η ύποπτη ένωση ή στοιχείο βαθμολογείται ως επαρκές οριακό ή ανεπαρκές.
Επιπροσθέτως υπάρχουν μελέτες, οι οποίες δείχνουν τη σχέση μεταξύ μερικών όγκων και μερικών υλικών ή βιομηχανιών.
Ο πίνακας Νο 1 δείχνει τα επαγγέλματα τα οποία αναγνωρίζονται ως ενδεχόμενα για καρκινογένεση, ενώ ο πίνακας Νο 2 δείχνει άλλα πιθανά καρκινογόνα για τον άνθρωπο.
Οι κατάλογοι εξαρτώνται οπωσδήποτε από την ποιότητα των επιδημιολογικών ερευνών. Αναμφίβολα, η έρευνα στο μέλλον θα ανακαλύψει νέα καρκινογόνα. Ο συστηματικός έλεγχος πριν από τη χρήση των διαφόρων χημικών ουσιών μπορεί να συμβάλει στην έγκαιρη διαπίστωση της καρκινογενετικής δράσης τους, ενώ η αντικατάστασή τους και ο αυστηρός περιβαλλοντικός έλεγχος θα μειώσει την επικινδυνότητα των διαφόρων καρκινογόνων.
Το πρόβλημα βέβαια του καρκίνου δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί, αλλά ο επαγγελματικός καρκίνος θεωρητικά πρέπει να προλαμβάνεται.

Πίνακας Νο 1 – ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΩΝ

Τύπος	Τρόπος δράσης	Παράδειγμα
Γενοτοξικά
Αμεση δράση	Αλληλεπιδρούν με DNA	Διχλωρομεθυιούχος αιθέρας
Δευτερογενής δράση	Χρειάζεται μετατροπή στον άμεσο τύπο	2-ναφθυλαμίνη
Ανόργανα	Προσβάλλουν το DNA	Νικέλιο
Στερεά μορφή	Προσβάλλουν τα μεσεγχυτικά κύτταρα	Αμίαντος
Ορμόνες	Ενδοκρινικό αποτέλεσμα + υποστηρικτής	Διεθυλστιλβεσρόλη
Ανοσο-κατασταλτικά	Προκαλούν την ανάπτυξη ορισμένων όγκων	Αζαθιοπρίνη
Συν-καρκινογόνα	Επαυξάνουν τη γενοτοξική μορφή όταν δίνονται για κάποιο χρονικό διάστημα	Αιθανόλη
Υποστηρικτές	Επαυξάνουν τη γενοτοξική μορφή όταν δίνονται συνέχεια	Χολικά οξέα

Πίνακας No 2 – ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ (IARC)

Επαγγελματική έκθεση	Φαρμακευτική έκθεση
4-αμινοδιφαινύλιο	Ενώσεις αρσενικού
Αμίαντος	Χλωραμφενικόλη
Χρυσομυκίνη (Παρασκευή)	Οιστρογόνα (ενωμένα)
Βενζόλιο	Κυκλοφωσφαμίδη
Βενζιδίνη	Διαιθυλστιλβεστρόλη
NN Si (2-χλωραιθυλ. – 2 ναφθυλαμίνη	Μελφαλάν
Διχλωρομεθυλεθαίρας	Οξυμεθανόλη
Βιομηχανία Καδμίου	Φαινακετίνη
Χλωρομεθυλ μεθυλαιθέρας	Φαινυντοϊνη
Βιομηχανίες παραγωγής χρωμικών
Ορυχεία αιματίτη	Διαιτητική έκθεση
Παρασκευή ισοπροπυλικής αλκοόλης	Αφλατοξίνη
Αέριο μουστάρδας
2-ναφθυλαμίνη
Νικέλιο (καθορισμός
Πίσσα, λάδια, κάπνες
Χλωριούχο βινύλιο

Δοκιμασίες μικρής διάρκειας
Είναι ένα σύνολο μεθόδων τις οποίες χρησιμοποιούμε για την εκτίμηση της πιθανής καρκινογενετικής ή μεταλλακτικής ιδιότητας διαφόρων χημικών ουσιών. Σε σύγκριση με τις κλασσικές μεθόδους των δοκιμασιών σε ζώα, οι δοκιμασίες μικρής διάρκειας απαιτούν πολύ ή λίγο χρόνο (λίγες εβδομάδες ή περισσότερο).
Οι δοκιμασίες αυτές χρησιμοποιούν μια πλατειά ποικιλία από οργανισμούς, βακτηρίδια, ακόμη και θηλαστικά. Οι περισσότερες μέθοδοι εφαρμόζονται για τη μέτρηση των μεταλλάξεων ή άλλων δεικτών καταστροφής του DNA.

Οι περισσότερο χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες είναι οι δοκιμές μεταμόρφωσης in vitro, οι οποίες μετρούν το αποτέλεσμα που δεν σχετίζεται άμεσα με την καταστροφή του DNA, αλλά μελετούν τη μορφολογική μεταμόρφωση των κυττάρων των θηλαστικών in vitro προς ένα τύπο κυττάρου που θα μπορούσε να προκαλέσει όγκους εάν θα ενίετο σε ένα ζώο.
Τα περισσότερο χρησιμοποιούμενα tests είναι το test του Salmonella (Ames), το οποίο συνδυάζει διάφορα ειδικά στελέχη βακτηριδίων της Salmonella για να διαπιστώσει μεταλλάξεις.

Κάθε στέλεχος βακτηριδίου “tester” περιέχει έναν από τους διάφορους τύπους μεταλλάξεως σε ένα από τα πολλά γονίδια που καθορίζουν τη σύνθεση της αμινο-οξεικής ιστιδίνης, έτσι τα βακτηρίδια δεν μπορούν να μεγαλώσουν μέχρις ότου προστεθεί ιστιδίνη στο υλικό ανάπτυξης.
Το test του Ames γίνεται καλλιεργώντας πρώτα μια ποσότητα κάθε στελέχους σε υλικό που περιέχει ιστιδίνη και μετά τοποθετούνται περίπου 100.000.000 βακτηρίδια σε επιφάνεια agar σε τριβλία Petri, που περιέχουν ένα μικρό ποσό ιστιδίνης.

Τα ίχνη αυτά της ιστιδίνης επιτρέπουν στα βακτηρίδια να πολλαπλασιαστούν πολλές φορές στο τριβλίο και είναι ενδιαφέρον όταν παρουσιαστούν μερικές μεταλλάξεις.
Το σημαντικό πλεονέκτημα των short-terms tests είναι ότι εκτός του ότι είναι οικονομικά και γρήγορα, προσφέρουν πληροφορίες σχετικά με τη δυνατή καρκινογένεση στον άνθρωπο μιας ουσίας που δεν μπορεί να γίνει με τις δοκιμασίες καρκίνου σε τρωκτικά.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην εκτίμηση του κινδύνου στον άνθρωπο από τις δοκιμασίες σε τρωκτικά, είναι η αβεβαιότητα σχετικά με τις διαφορές που υπάρχουν στα διάφορα είδη.

Σε ένα αριθμό περιπτώσεων η καρκινογενετική δυνατότητα διακυμαίνεται πολύ μεταξύ των ειδών (γενών).
Τα short – term test όχι μόνο χρησιμοποιούν μια μεγάλη ποικιλία από ενδεικτικούς οργανισμούς (βακτηρίδια, ανθρώπινα κύτταρα σε καλλιέργεια, ολόκληρα ζώα κλπ) αλλά επίσης μια μεγάλη ποικιλία από ανθρώπινους και άλλους ιστούς που μεταβολίζουν τις χημικές ουσίες στις δραστήριες μορφές τους.
Από άλλες απόψεις ο συνδυασμός των θετικών αποτελεσμάτων από μια σειρά δοκιμασιών (short-term) και μια δοκιμασία σε τρωκτικό κάνει μια υπόθεση ισχυρότερη για την πιθανή σχέση στον άνθρωπο, παρά ο συνδυασμός δύο θετικών δοκιμασιών σε τρωκτικά.

Πηγή: iatronet

Τα μυστήρια της Χριστιανοσύνης και ο εγκρατής οργασμός του αριστερού

Francesca Woodman Untitled, Boulder, Colorado, 1972-75 Courtesy George and Betty Woodman

Η αριστερά έχει αποκομίσει από την μικροαστική κουλτούρα τους ουσιαστικούς τις χυμούς και η τελευταία τυγχάνει να θηλάζεται από την αριστερά με υπέρμετρη πονηράδα. Η συνουσία αυτή δημιουργεί το αριστερό μικροαστικό υποκείμενο που τον χαρακτηρίζει στην ψυχολογία του:

• ο ψυχαναγκαστικός έρωτας του δήθεν απρόσμενου τέλους του άλλου που πηγάζει απο την τυραννία της εκκρεμότητας
• η ψυχρότητα στην οδύνη ως η νικηφόρα αντοχή που αποκτήθηκε από την ιστορία της καπιταλιστικής παραγωγής
• η κενότητα του συναισθήματος στην οποία καθρεφτίζεται η ακαταμάχητη μεταμοντέρνα απάντηση στην βαρβαρότητα με ένα πίνακα χωρίς λεζάντα ενός διάσημου ανώνυμου

ως κοινωνικό υποκείμενο λειτουργεί ως:

• μια αναμενόμενη αλλά μοναδική ύπαρξη μιας παγκόσμιας ιστορίας που γίνεται θύμα μιας διασκεδαστικής αποδόμησης για να καταφέρει εν τέλει να ζήσει ως ο βασιλειάς στο βασίλειο της απονέκρωσης των συλλογιστικών ενστίκτων
• η καρικατούρα της κοινωνικής συνείδησης της οποίας το κοινωνικό της στοιχείο έγκειται μόνο στην επικοινωνιακή διάθεση. Τα ΜΜΕ γίνονται ο εκφραστικός χώρος αυτής της επικοινωνιακής διάθεσης εξ ου και η ανάγκη των ζωντανών κοινωνικών εκπομπών που διαδραματίζουν ένα καθαρό υποκειμενικό επικοινωνιακό όργιο αναψυχής
• μια μοναχική ύπαρξη που ψάχνει κατανόηση στο κοινωνικά μεταμοντέρνο οτιδήποτε βαφτισμένο από μαρξιστικά προσκείμενο μέχρι και φασιστικά διανεμημένο. Η φαγούρα του να βλέπει κανείς με τα μάτια του άλλου κι ας είναι και τυφλά

‘HORIZONTALE’ (PROVIDENCE, RHODE ISLAND) by Francesca Woodman

ως πολιτική προσωπικότητα καθορίζεται ως:

• η προοδευτικότητα της προσωπικής αποδοχής του άλλου ως διαφορετική ύπαρξη σε συνδυασμό με την παραδοχή μιας πολιτικής ισότητας που εμμένει σταθερά στην απόλυτη ήττα μιας μη διαφορετικής πραγματικότητας
• το πολιτικό ον το οποίο δημιουργείται από την αποσπασματικότητα της ιστορίας σε σχέση με την πολιτική οικονομία ή διαφορετικά πως το κεφάλαιο καταφέρνει να γίνεται το “αόρατο κάτι” ενός πολιτικού κόσμου που λειτουργεί με αυτοματικές φυσικές τυφλές διαδικασίες προς την πρόοδο
• η θυματοποίηση του πολιτικού υποκειμένου η οποία γίνεται η αφορμή της ατομικής λύτρωσης τύπου προσωπικών επαναστάσεων

Untitled, Rome, 1977-1978 by Francesca Woodman

και τέλος ο μικροαστός αριστερός έχει μια συγκεκριμένη υπαρξιακή πολιτική θέση όσον αφορά την σεξουαλικότητα, εκφραζόμενη ως:

• μια μυστικιστική θρησκόληπτη τσόντα που ενέχει τον εγκρατή οργασμό
• μια γυναικεία σεξιστική αντικειμενοποίηση ενός φαλλοκρατικού κρατικού καπιταλισμού
• την ερωτική πράξη η οποία τοποθετείται στην μεταφυσική πυραμίδα δίπλα από τα μυστήρια της Χριστιανοσύνης

Το κεφάλαιο σαν βαμπίρ απορροφά αδιάκοπα

Τα αποσπάσματα είναι από το Grundrisse – Βασικές Γραμμές της Κριτικής Της Πολιτικής Οικονομίας, Τόμος Β, Εκδόσεις Στοχαστής του Marx Karl.

Κεφάλαιο και Εργάτης:

“Ολόκληρη λοιπόν η πρόοδος του πολιτισμού, ή μ’ άλλα λόγια κάθε αύξηση των κοινωνικών παραγωγικών δυνάμεων – αν προτιμάτε, των παραγωγικών δυνάμεων
της ίδιας της εργασίας – όπως προκύπτει από την επιστήμη, τις εφευρέσεις, τον καταμερισμό και τον συνδυασμό της εργασίας, τα βελτιωμένα μέσα επικοινωνίας, την δημιουργία της παγκόσμιας αγοράς, τα μηχανήματα κλπ. δεν πλουτίζει τον εργάτη, αλλά το κεφάλαιο απλά λοιπόν μεγαλώνει πάλι τη δύναμη που εξουσιάζει την εργασία αυξάνει μόνο την παραγωγική δύναμη
του κεφαλαίου. Καθώς το κεφάλαιο είναι η αντίθεση του εργάτη, κάθε τέτοια πρόοδος αυξάνει απλά την αντικειμενική δύναμη πάνω στην εργασία.” (σελ: 227-228)

“Οπως λοιπόν η παραγωγή που βασίζεται στο κεφάλαιο δημιουργεί από τη μια μεριά την καθολική εργατικότητα – δηλαδή υπερεργασία, αξιοδημιουργική εργασία – έτσι από την άλλη μεριά δημιουργεί ένα σύστημα γενικής εκμετάλλευσης των φυσικών και ανθρώπινων ιδιοτήτων, ένα σύστημα γενικής ωφελιμότητας, που σαν φορέας του εμφανίζεται τόσο η ίδια η επιστήμη, όσο και όλες οι φυσικές και πνευματικές ιδιότητες, ενώ τίποτα δεν εμφανίζεται σαν καθεαυτό-ανώτερο, σαν δικαίωση του εαυτού του, έξω απ’ αυτό τον κύκλο της κοινωνικής παραγωγής και ανταλλαγής. Έτσι δημιουργεί το κεφάλαιο για πρώτη φορά την αστική κοινωνία και την καθολική ιδιοποίηση της φύσης όπως και του ίδιου του κοινωνικού ιστού από τα μέλη της κοινωνίας.” (σελ: 308)

“ (…) το ποσοστό του κέρδους δεν εκφράζει ποτέ τον πραγματικό βαθμό εκμετάλλευσης της εργασίας από το κεφάλαιο, αλλά πάντοτε μια πολύ μικρότερη αναλογία και η αναλογία που εκφράζει είναι τόσο πιο ψεύτικη, όσο μεγαλύτερο είναι το κεφάλαιο. Το ποσοστό του κέρδους θα μπορούσε να εκφράζει το πραγματικό ποσοστό της υπεραξίας μόνο αν ολόκληρο το κεφάλαιο μετατρεπόταν απλά σε εργατικό μισθό.” (σελ: 585)

“Ο εργάτης αλλοτριώνει την εργασία σαν παραγωγική δύναμη του πλούτου το κεφάλαιο την ιδιοποιείται σαν τέτοια.” (σελ: 227)

Η κίνηση του κεφαλαίου:

“Υπάρχει εκμετάλλευση από το κεφάλαιο χωρίς τον τρόπο παραγωγής του κεφαλαίου.” (σελ: 659)

“Το γενικό συμφέρον είναι ακριβώς η γενικότητα των ιδιοτελών συμφερόντων.” (σελ: 177)

“Η δραστηριότητα του εργάτη, περιορισμένη σε απλά αφηρημένη δραστηριότητα, καθορίζεται και ρυθμίζεται ολόπλευρα από την κίνηση των μηχανημάτων – όχι το αντίστροφο. Η επιστήμη, που αναγκάζει τα άψυχα μέλη των μηχανημάτων με την κατασκευή τους να λειτουργούν σκόπιμα σαν αυτόματος μηχανισμός, δεν υπάρχει στη συνείδηση του εργάτη αντίθετα, επιδρά διαμέσου της μηχανής σαν ξένη δύναμη πάνω στον εργάτη, σαν δύναμη της ίδιας της μηχανής. Η ιδιοποίηση της ζωντανής εργασίας από την αντικειμενοποιημένη εργασία, της αξιοποιητικής δύναμης ή δραστηριότητας από την αξία που υπάρχει για-τον-εαυτό-της, – ιδιοποίηση που ενυπάρχει στην έννοια του κεφαλαίου – τοποθετείται στη βασισμένη στα μηχανήματα παραγωγή σαν χαρακτήρας της ίδιας της παραγωγικής διαδικασίας, ακόμα και ως προς τα υλικά της στοιχεία και την υλική της κίνηση.” (σελ: 531-532)

Το κεφάλαιο ως το καταστροφικό αιώνιο:

“Στο κεφάλαιο τοποθετείται (ως ένα βαθμό) η αφθαρσία της αξίας γιατί το κεφάλαιο ενσαρκώνεται βέβαια στα φθαρτά εμπορεύματα, παίρνει τη μορφή τους, αλλά και αδιάκοπα την αλλάζει εναλλάσσεται ανάμεσα στην αιώνια χρηματική του μορφή και την φθαρτή εμπορευματική του μορφή η αιωνιότητα τοποθετείται σαν το μόνο που μπορεί να είναι: παροδικότητα που παρέρχεται – διαδικασία – ζωή. Το κεφάλαιο διατηρεί όμως αυτή την ικανότητα μονάχα στο μέτρο που σαν βαμπίρ απορροφά αδιάκοπα, σαν ψυχή του, τη ζωντανή εργασία. Η αφθαρσία – η διάρκεια της αξίας στη μορφή της σαν κεφαλαίου – τοποθετείται μόνο με την αναπαραγωγή, που είναι κι αυτή διπλή: αναπαραγωγή σαν εμπόρευμα, αναπαραγωγή σαν χρήμα, και ενότητα αυτών των δυο αναπαραγωγικών διαδικασιών.” (σελ: 494)

Το κεφάλαιο είναι διαρκής αυτο-πολλαπλασιαζόμενη αξία, που δεν καταστρέφεται πια ποτέ. Η αξία αυτή αποχωρίζεται από το εμπόρευμα που την δημιούργησε όμοια με μεταφυσική, άυλη ποιότητα μένει πάντα στην κατοχή του ίδιου καλλιεργητή και θα αποκτούσε γι αυτόν διαφορετικές μορφές.” (σελ: 407)

“Το ίδιο το κεφάλαιο είναι η κινούμενη αντίφαση: προσπαθεί να περιορίσει τον χρόνο εργασίας στο ελάχιστο, ενώ από την άλλη μεριά τοποθετεί τον χρόνο εργασίας σαν μοναδικό μέτρο και πηγή του πλούτου. Μειώνει άρα τον εργάσιμο χρόνο με τη μορφή της αναγκαίας εργασίας για να τον αυξήσει με τη μορφή της υπερεργασίας. Από τη μια μεριά λοιπόν ξυπνά όλες τις δυνάμεις της επιστήμης και της φύσης, όπως και του κοινωνικού συνδυασμού και της κοινωνικής συναλλαγής, για να κάνει τη δημιουργία του πλούτου ανεξάρτητη (σχετικά) από τον χρόνο εργασίας που καταβλήθηκε γι αυτόν. Από την άλλη μεριά, αυτές τις γιγάντιες κοινωνικές δυνάμεις που δημιουργήθηκαν μ’ αυτό τον τρόπο θέλει να τις μετρήσει με τον χρόνο εργασίας, και να τις περιχαρακώσει μέσα στα όρια που απαιτούνται για τη διατήρηση της ήδη δημιουργημένης αξίας σαν αξίας. Οι παραγωγικές δυνάμεις και οι κοινωνικές σχέσεις – που κι οι δυο είναι διαφορετικές πλευρές της ανάπτυξης του κοινωνικού ατόμου – εμφανίζονται στο κεφάλαιο απλά και μόνο σαν μέσα, και για το κεφάλαιο δεν είναι παρά μέσα για να συνεχίσει να παράγει πάνω στη δική του στενή βάση. Στην πραγματικότητα όμως αποτελούν τους υλικούς όρους για να το ανατινάξουν.” (σελ: 539)

“Αν ο κεφαλαιοκράτης απασχολεί εργασία μόνο και μόνο για να δημιουργεί υπεραξία – για να δημιουργεί αξία περισσότερη απ’ αυτή που υπάρχει – ωστόσο φαίνεται καθαρά, ότι μόλις σταματήσει να απασχολεί εργασία απαξιώνεται και το κεφάλαιο που ήδη κατέχει ότι λοιπόν η ζωντανή εργασία όχι μόνο προσθέτει νέα αξία, αλλά και με την ίδια την πράξη να προσθέτει μια νέα αξία στην παλιά διατηρεί, διαιωνίζει την τελευταία.” (σελ: 273)

 

Αγώνες, απεργίες και αλληλεγγύη στον κινηματογράφο

Είναι αλήθεια ότι δύσκολα κάποιος μπορεί να ανακαλύψει ή πόσο μάλλον να πέσουν στα χέρια του ταινίες που προσπαθούν να εξιστορήσουν άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι, τους ταξικούς αγώνες των εργατών, των συνδικάτων και τις πράξεις αλληλεγγύης που προκύπτουν από τέτοιους αγώνες. Τα αστικά ΜΜΕ και η αστική κουλτούρα αγνοούν τις απεργίες και οι περισσότερες ταινίες σχεδόν σπάνια δείχνουν τους αγώνες των εργαζομένων και αρέσκονται να τους παρουσιάζουν μόνο ως αδέκαστους, αποτυχημένους και μίζερους.

Παρόλα αυτά υπάρχει μια κινηματογραφική ιστορία από ταινίες που απεικονίζουν τους αγώνες των εργαζομένων. Αρχίζοντας από την επανάσταση του Sergei Eisenstein (1925)

Sergei Eisenstein’s Strike (1925)

μέχρι και την ταινία La Commune (Paris, 1871) (2000) αλλά και την Made in Dagenham το 1968 για την απεργία της Ford. Για παράδειγμα το Salt of the Earth (1954) δημιουργήθηκε από μια ομάδα σεναριογράφων και σκηνοθετών οι οποίοι ήταν στη μαύρη λίστα κάτω από τον αντι-κουμμουνιστικό κυνήγι των μαγισσών του McCarthyite. Η ταινία ήταν εμπνευσμένη από μία πραγματική απεργία από τους μεταλλωρύχους της εταιρίας Empire Zinc. Η διανομή των ρόλων έγινε από πραγματικούς μεταλλωρύχους που έλαβαν μέρος στην απεργία. Ο αντι-ρατσισμός και ο αντι-σεξισμός της ταινίας και η ταξική της διάσταση ήταν τόσο ισχυρή που τα ΜΜΕ του μεγιστάνα Howard Hughes προσπάθησαν να σταματήσουν την διείσδυσή της στην εργατική κουλτούρα με αποτέλεσμα η μεξικοαμερικάνα ηθοποιός Rosaura Revueltas

Rosaura Revueltas, Salt of the Earth (1954)

ν‘ απολυθεί. Μετά την καταχώρησή της στην μαύρη λίστα των ηθοποιών του Χόλυγουντ ως κομμουνίστρια η ίδια αρνείται επίσης να ξαναδουλέψει σε αμερικάνικη ταινία. Στον ίδιο άξονα κινείται και η ταινία του Ken Loach, Bread and Roses (2000),

Bread and Roses (2000)

όπου διαδραματίζεται η απεργία των μεταναστών εργατών στο Λος Άντζελες το 2000. Η ταινία έφερε στην επιφάνεια τεχνικές οργάνωσης και δίδαξε αν μη τι άλλο εργαζομένους όσο και συνδικάτα εργατών τρόπους του πώς χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι μπορούν να οργανώνονται ακόμα καλύτερα για τους κοινούς αγώνες τους.

Στο Norma Rae (1979), η εικόνα της Sally Field κρατώντας σιωπηλή μια πινακίδα που γράφει “UNION’’ παραμένει μία από τις πιο δυναμικές εικόνες των ταινιών των συνδικάτων.

Sally Field, Norma Rae (1979)

Βασισμένο σε αληθινή ιστορία, η ταινία επικεντρώνεται στους αγώνες της οργάνωσης του συνδικάτου σ’ ένα εργοστάσιο επεξεργασίας υφασμάτων στη Βόρεια Καρολίνα. Στη συνέχεια η ταινία Matewan (1987) τιμά τη μάχη του Matewan το 1920, μία πραγματική διαμάχη μεταξύ των ανθρακωρύχων της Δυτικής Βιρτζίνιας και των ντετέκτιβ που προσλήφθηκαν από την εταιρία Stone Mountain Coal Co.

Matewan (1987)

Η ταινία έχει να κάνει με το ρατσισμό, τις μάχες σώμα με σώμα και την εχθρότητα των αφεντικών. Αξιοσημείωτο είναι ότι, ότι εκφράζεται και εξιστορείται στη ταινία γίνεται χωρίς ηθικολογίες ακριβώς γιατί πολλές ταινίες της Αμερικής έχουν την τάση να παρουσιάζουν την διαφθορά των συνδικάτων και να ηθικοποιείται η κατάσταση σχεδόν με θρησκευική ευλάβεια. Μια άλλη εντυπωσιακή ταινία είναι το Blue Collar (1978) του Paul Schrader, 

Blue Collar (1978)

η οποία έχει σχέση με ένα εργάτη από το Detroit ο οποίος εργάζεται σε μια αυτοκινητοβιομηχανία και τον κακομεταχειρίζονται από την διοίκηση και αγνοείται η παρουσία του από το συνδικάτο. Ισάξια επίσης είναι και το The Garment Jungle (1957)

Poster of The Garment Jungle (1957)

μια “B movie’’ με την ίδια περίπου πλοκή όπως την ταινία On the Waterfront (1954).

On the Waterfront (1954)

Ο Lee J Cob παίζει σχεδόν τον ίδιο ρόλο και στις δύο ταινίες. Διαδραματίζεται σε ένα εργοστάσιο με ρούχα παρά στο λιμάνι όπως το On the Waterfront και έχει βαθύτερη φυσικά πολιτική ερμηνεία. Επίσης η ταινία Hoffa (1992) με τον Jack Nicholson έχει να κάνει με τον αρχηγό του συνδικάτου Jimmy Hoffa, ο οποίος κάθεται στην αντάξια αλλά ανιαρή γωνιά του.

Hoffa (1992)

Μια πιο “ευχάριστη” κινηματογραφική εμπειρία κινούμενη στην ίδια λογική είναι το F.I.S.T. (1978) με τον Sylvester Stallone ως τον μαχόμενο εργαζόμενο που μετεξελίσσεται σε διεφθαρμένο αστό.

F.I.S.T. (1978)

Ο βρετανικός κινηματογράφος έχει μια ιδιαίτερη προσέγγιση στο να εξιστορεί κινηματογραφικά απεργίες. Για παράδειγμα το Angry Silence (1960)

Angry Silence (1960)

είναι μια ταινία για το πόσο τραυματικό είναι να είσαι απεργοσπάστης με την βρετανική βέβαια πινελιά της υποκειμενικότητας που θέλει να καταραστεί και τους εργαζομένους αλλά και τα αφεντικά. Στην ίδια λογική η ταινία I’m All Right Jack (1959) είναι μια κωμωδία με τον Peter Sellers η οποία παρουσιάζει τα αφεντικά και τους εργαζόμενους να είναι το ίδιο ηλίθιοι και αντιδραστικοί. Χωρίς καμία έκπληξη το ίδιο γίνεται και στη ταινία Carry On at Your Convenience (1971) μια κωμωδία για τις απεργίες του εργοστασίου αποχέτευσης στο WC Boggs’. Επιπλέον, μια άλλη ταινία η οποία κινείται σε διαφορετικό άξονα είναι το Occupy! (1976) η οποία χαρακτιρίζεται ως η έκφραση της πράξης της αλληλεγγύης σε μια απεργία στο εργοστάσιο Fisher-Bendix στο Kirkby. Η ταινία συμπεριλαμβάνει πραγματικές σκηνές από τους εργαζομένους κατά την διάρκεια του αγώνα και της κατάληψης του εργοστασίου όσο και τις πράξεις αλληλεγγύης που γίνονται διακριτές. Δεν μπορεί να μην αναφερθεί φυσικά και το ντοκιμαντέρ A Question of Leadership (1981) του Ken Loach

A Question of Leadership (1981)

το οποίο έγινε μέρος του ίδιου του αγώνα των ανθρακωρύχων, όταν το ITV αρνήθηκε να μεταδώσει την ταινία στην προβλεπόμενη ημερομηνία, αφού ήδη ανατέθηκε στο South Bank Show να την παρουσιάσει.

Κάτω από το γεγονότα της απεργίας των μεταλλωρύχων το 1984-85 προσφέρεται ένα ευχάριστο κινηματογραφικό σενάριο στην αρκετά καλή αλλά ελαφριά ταινία Billy Elliot (2000) όσο και το Brassed Off (1996). Και οι δυο ταινίες υποστηρίζουν του μεταλλωρύχους αλλά παραπέμπουν σε μια στερεοτυπική αντίληψη ότι η φτώχεια καλλιεργεί δυναμικές μεν κοινότητες με μια όμως αξιοπρέπεια στην ήττα. Η επική ταινία Germinal (1993) είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Emile Zola. Με πρωταγωνιστή τον Gerard Depardieu η ταινία εξιστορεί την απεργία των μεταλλωρύχων του 19^ο αιώνα στην βόρεια Γαλλία. Βέβαια, η σουηδική ταινία Αdalen 31 (1969) σχετίζεται με την αντίδραση στο μακελειό των απεργών στο εργοτάξιο ξυλείας το 1931. Το Tout Va Bien (1973) είναι μια ταινία του Jean Luc Goddard σχετικά με την αγάπη, το μαρξισμό και μια ανεπίσημη απεργία σε ένα εργοστάσιο με λουκάνικα. Οι σκηνοθέτες και σεναριογράφοι της εξαιρετικής ταινίας Two Days, One Night (2014) Jean-Pierre Dardenne και Luc Dardenne δημιουργούν μια εκπληκτική αφήγηση μιας εργαζομένης η οποία φέρνει στην επιφάνεια τον βαθμό της ταξικής συνείδησης των συναδέλφων της. Η ταινία είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα των εργασιακών σχέσεων κάτω από τον φόβο του κεφαλαίου.

Two Days, One Night (2014)

Τέλος, υπάρχουν δύο μιούζικαλ σχετικά με απεργίες, το The Pajama Game (1957) της Doris Day

The Pajama Game (1957)

σχετικά με τη βιομηχανική δολιοφθορά, το χρόνο, τη κίνηση και την νίκη του αγώνα για αύξηση των μισθών των εργαζομένων. Το μιούζικαλ Newsies (1992) της Disney

Newsies (1992)

είναι και αυτό μια προσπάθεια σχετικά με εφημεριδοπώλες παιδιά που απεργούν το 1899. Και στις δύο περιπτώσεις οι εργαζόμενοι είναι οι πρωταγωνιστές νικητές και αυτός είναι πάντα ο λόγος για να τραγουδηθεί η νίκη τους.

43 ταινίες σχετικά με απεργίες εργαζομένων:

1. Sergei Eisenstein’s Strike (1925)

2. On the Waterfront (1954)

3. Salt of the Earth (1954)

4. The Garment Jungle (1957)

5. The Pajama Game (1957)

6. I’m All Right Jack (1959)

7. The Angry Silence (1960)

8. Adalen 31 (1969)

9. Carry On at Your Convenience (1971)

10. Tout Va Bien (1973)

11. Occupy! (1976)

12. Blue Collar (1978)

13. F.I.S.T. (1978)

14. Norma Rae (1979)

15. Man of Iron (1981)

16. Matewan (1987)

17. Hoffa (1992)

18. Newsies (1992)

19. Germinal (1993)

20. Brassed Off (1996)

21. Bread and Roses (2000)

22. Billy Elliot (2000)

23. Made in Dagenham (2010)

24. A Question of Leadership (1981)

25. La Commune (Paris, 1871) (2000)

26. Silkwood (1983)

27. 24 City (2008)

28. Two Days, One Night (2014)

29. Wal-Mart: The High Cost Of Low Price (2005)

30. Wall Street (1987)

31. Nine To Five (1980)

32. Potiche (2010)

33. Pride (2014)

34. The Organiser (1963)

35. The Navigators (2001)

36. The Life And Times Of Rosie The Riveter (1980)

37. The Grapes Of Wrath (1940)

38. Comrades (1987)

39. Business As Usual (1987)

40. Battleship Potemkin (1925)

41. Adalen ’31 (1969)

42. The Ballad Of Joe Hill (1971)

43. Strajk – Die Heldin von Danzig (2006)
Επίσης βλέπε εδώ 15 ταινίες για την αποξένωση στον κινηματογράφο.

 

Εκλογές Μ.Βρετανία: Τα αποτελέσματα της ευελιξίας στην αγορά εργασίας κρίνονται στην κάλπη

Οι συμβάσεις μηδενικού ωραρίου αποτελούν την πιο ακραία μορφή ευέλικτης εργασίας. Έχουν συμβάλει ωστόσο στην αύξηση των θέσεων εργασίας στη Βρετανία. Η εκπομπή reporter διερευνά ένα μείζον ζήτημα για τους Βρετανούς ψηφοφόρους που αφορά το μέλλον των εργασιακών σχέσεων. Οι Βρετανοί καλούνται να επιλέξουν αν επιθυμούν περισσότερη ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις ή διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων.

Ο ανοιξιάτικος ήλιος δύει στο Λίβερπουλ καθώς ο Γουίλιαμ κουβαλάει τη βαριά σκιά της εργασιακής αβεβαιότητας: θα έχει δουλειά την επόμενη μέρα;

Θα μας μιλήσει για τις θολές εργασιακές συνθήκες των συμβάσεων μηδενικών ωρών. Εργάζεται σε ένα εργοστάσιο μπισκότων στο οποίο μπορεί να το καλέσουν για δουλειά 7 ώρες τη βδομάδα ή 20 ώρες ή… και καθόλου…

Το γραφείο εύρεσης προσωρινής εργασίας τον στέλνει στο ίδιο εργοστάσιο επί χρόνια. Έχει όμως πια παραιτηθεί από την ιδέα μιας σύμβασης αορίστου χρόνου.

Το “Γουίλιαμ” δεν είναι το πραγματικό του όνομα. Φοβάται πως αν τον αναγνωρίσουν, μπορεί να μην έχει πια καθόλου δουλειά. Πρόσφατα απέκτησε μια κόρη αλλά οι ώρες που δουλεύει δεν επαρκούν για να καλύψει τις ανάγκες και των δυο τους. Και φαγητό για το μωρό και τσιγάρα για τον ίδιο, δεν γινόταν. Οπότε έκοψε το κάπνισμα…

Ο Γουίλιαμ περιμένει καθημερινά ένα γραπτό μήνυμα από το γραφείο εργασίας. Τι θα γίνει όμως αν μια μέρα είναι άρρωστος;

«Άδεια ασθενείας; Αν αρρωστήσεις δεν τις πληρώνεσαι τις μέρες ασθενείας. Αν δουλέψεις, πληρώνεσαι. Δεν δεν δουλέψεις, δεν πληρώνεσαι. Είναι τόσο απλό… Όταν γεννήθηκε η κόρη μου ζήτησα γονεϊκή άδεια πατρότητας, όπως είχα δικαίωμα. Πήγα στο γραφείο και τους ρώτησα: έχω κάποιο πρόβλημα να πάρω άδεια πατρότητας; Συμπλήρωσα όλα τα έντυπα. Και πήρα δύο εβδομάδες άδεια. Άλλα όταν κοίταξα τον λογαριασμό μου στην τράπεζα δεν είχα πληρωθεί τίποτα. Πήγα στο γραφείο να ζητήσω εξηγήσεις και μου είπαν πως δεν δικαιούμουν άδεια επειδή δεν είχα συμπληρώσει έξι μήνες στη δουλειά. Εγώ όμως ήμουν εκεί ένα εξάμηνο…» λέει Ο “Γουίλιαμ” εργαζόμενος με σύμβαση μηδενικού ωραρίου στο Λίβερπουλ.

Με τις συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας υποκαθίσταται το μόνιμο προσωπικό και παραβιάζονται τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων. Σε ορισμένες αλυσίδες καταστημάτων όπως το “Sports Direct” το 90% των θέσεων εργασίας καλύπτονται από προσωπικό που συνάπτει εξαιρετικά ευέλικτες συμβάσεις. Στα δικαστήρια σωρεύονται πολλές αμφιλεγόμενες υποθέσεις: το μόνιμο και το προσωρινό προσωπικό θα έπρεπε να τυγχάνει της ίδιας αντιμετώπισης όμως προφανώς αυτό δεν ισχύσει ούτε στο “Sports Direct” ούτε στο εργοστάσιο μπισκότων όπου εργάζεται ο Γουίλιαμ.

«Δουλεύω δίπλα δίπλα με ανθρώπους που κερδίζουν πολύ περισσότερα από ό,τι εγώ και κάνουμε ακριβώς την ίδια δουλειά. Πολλές φορές οι εργαζόμενοι από γραφείο εργασίας δουλεύουν δυο φορές σκληρότερα για να αποδείξουν την αξία τους αλλά και για να καταφέρουν να αποσπάσουν μια σύμβαση αορίστου χρόνου. Είναι αποκαρδιωτικό. Δεν μπορώ να ξέρω αν θα δουλέψω αρκετές ώρες την εβδομάδα ώστε να πληρώσω το νοίκι, τους λογαριασμούς, το φαγητό… Η ζωή είναι δύσκολη. Δεν επιβιώνεις… απλώς υπάρχεις,» λέει ο “Γουίλιαμ”.

Τα αποτελέσματα της ευελιξίας στην αγορά εργασίας

Οι Συντηρητικοί στόχευαν στη δημιουργία δύο εκατομμυρίων θέσεων εργασίας από το 2010 χάρη σε αυτό που ονόμασαν “ευέλικτη αγορά εργασίας”, την ώρα που οι Εργατικοί υπόσχονται να καταργήσουν τις συμβάσεις μηδενικού ωραρίου.

Ένα γραφείο ευρέσεως εργασίας καταγγέλλει αυτές τις τακτικές. Οι εργαζόμενοι δέχονται πιέσεις να απεμπολήσουν τα δικαιώματά τους για ίσες αμοιβές, να αποδέχονται συμβόλαια με ανούσιες ασφαλιστικές καλύψεις, να αποκηρύττουν τις άδειες μετ’ αποδοχών.

«Χρειάζεται μεταρρύθμιση επειδή η εκμετάλλευση και η διαφθορά στα πρακτορεία προσωρινής εργασίας έχει πάρει πλέον ενδημικό χαρακτήρα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται σε καθεστώς προσωρινής εργασίας και βιώνουν καθημερινή απώλεια των δικαιωμάτων τους. Υπάρχει μια καταχρηστική διάταξη που ονομάζεται “σύστημα ταξιδιωτικής διαβίωσης”. Αντί όμως να δίνονται φοροαπαλλαγές στους εργαζόμενους, τα γραφεία καρπώνονται το μεγαλύτερο μέρος ή και όλο των φορολογικών ελαφρύνσεων. Η απώλεια για το Κράτος εξαιτίας του λανθασμένου συστήματος υπολογίζεται στο 1 δισεκατομμύριο λίρες το χρόνο,» εξηγεί ο Έιντριαν Γκρέγκορι, ιδιοκτήτης του γραφείου “Extraman”.

Για εργαζόμενους από χώρες της ανατολικής και της νότιας Ευρώπης ο “τροχός της τύχης” εξακολουθεί να γυρίζει στο Λονδίνο που αποτελεί πόλο έλξης για ανθρώπους όπως ο Νίκολα που εγκατέλειψε την Ιταλία εξαιτίας της μεγάλης ανεργίας των νέων.
Οι ευέλικτες συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας που ισχύουν στη Βρετανία του έδωσαν την ευκαιρία να βρει γρήγορα μια δουλειά. Εργάζεται ως μπάρμαν σε μια αθλητική λέσχη.

«Αναγνωρίζω πως η κατάσταση στην αγορά εργασίας εδώ στο Λονδίνο είναι τελείως διαφορετική από ό,τι στην Ιταλία. Αν θέλεις να αλλάξεις δουλειά, δεν υπάρχει πρόβλημα: το πολύ σε μια βδομάδα θα έχεις βρει άλλη,» λέει ο Νίκολα Πάγιο Φιορέτι, Ιταλός εργαζόμενος στο Λονδίνο.

Ο Νίκολα εργάζεται στην ίδια λέσχη εδώ και δύο χρόνια. Αν κερδίσουν τις εκλογές οι Εργατικοί θα μπορούσε ίσως θα βρει μια μόνιμη θέση εργασίας καθώς σύμφωνα με τις εξαγγελίες των Εργατικών, έπειτα από τρίμηνη εργασία οι συμβάσεις μηδενικών ωρών θα μπορούν να μετατρέπονται σε συμβάσεις με περισσότερες εξασφαλίσεις.

«Είμαι τυχερός που δουλεύω 40 ώρες την εβδομάδα. Από την άλλη πλευρά, η σύμβασή μου δεν καλύπτει ούτε ασθένεια ούτε διακοπές. Αν θέλω να λείψω για δύο εβδομάδες, αυτό σημαίνει πως θα χάσω δύο εβδομάδες δουλειάς και σε αυτό το διάστημα δεν θα βγάλω καθόλου χρήματα,» εξηγεί την κατάσταση του ο Νίκολα Πάγιο Φιορέτι.

Οι ευέλικτες συμβάσεις συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη και δεν θα έπρεπε να δαιμονοποιούνται. Αυτή είναι η άποψη του Βρετανικού Συνδέσμου Βιομηχανιών ενώ τα εργατικά συνδικάτα προειδοποιούν πως η Βρετανία δημιουργεί μια νέα υπό-τάξη χαμηλά αμειβομένων που είναι έτοιμοι να τα κάνουν όλα αναβιώνοντας στην πράξη θλιβερές εργασιακές συνθήκες της βικτωριανής εποχής…

«Στη Βρετανία τουλάχιστον 700.000 άνθρωποι εργάζονται με τέτοιες συμβάσεις. Γνωρίζουμε πως έχει υπάρξει μια πολύ απότομη αύξηση αυτών των συμβάσεων τα τελευταία χρόνια. Μας προβληματίζει ότι σε μεγάλο ποσοστό οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούμε δεν είναι απλώς εξαιρετικά χαμηλά αμειβόμενες αλλά και εξαιρετικά επισφαλείς,» λέει η Νίκολα Σμιθ, επικεφαλής του οικονομικού τομέα του TUC.

Ένας στους τέσσερις στην εκπαίδευση εργάζεται με σύμβαση μηδενικού ωραρίου

Το Μπαρνστάπλ στο Ντέβον είναι μια ήσυχη κωμόπολη. Η Σέσιλι Μπλάιθερ εργάζεται εδώ και επτά χρόνια ως δασκάλα σε τάξεις ενισχυτικής διδασκαλίας βοηθώντας μαθητές με ειδικές ανάγκες. Ένας στους τέσσερις εργαζομένους στην εκπαίδευση εργάζεται με συμβάσεις μηδενικών ωρών, όπως η Σέσιλι. Έχει κάνει όλες τις ενέργειες για να αποκτήσει σύμβαση αορίστου χρόνου. Η απάντηση είναι όχι:

«Από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο δεν έχω κανένα εισόδημα για να ζήσω. Τα δύο τελευταία χρόνια απέκτησα χρέη και χρειάστηκε να με βοηθήσει η μητέρα μου. Ορισμένοι δάσκαλοι εργάζονται σε σούπερ μάρκετ μέχρι να μπορέσουν να επιστρέψουν στην εργασία τους τον Σεπτέμβριο.»

Στον φορολογικό παράδεισο του Τζέρσεϊ: δύο πολύ διαφορετικές απόψεις

Ο Τζεφ Σάουθερν, από το Μάντσεστερ, ζει στο Τζέρσεϊ, το μεγαλύτερο από τα αγγλονορμανδικά νησιά της Μάγχης: έναν φορολογικό παράδεισο. Αρχικά εργάστηκε ως δάσκαλος και στη συνέχεια ως κοινωνικός λειτουργός σε υπηρεσίες υποστήριξης αστέγων. Στο παρελθόν ίδρυσε το αριστερό κόμμα “Μεταρρύθμιση στο Τζέρσεϊ” και αγωνίζεται για την κατάργηση των συμβάσεων μηδενικών ωρών:

«Το εργατικό δίκαιο προβλέπει πως η σύμβαση που έχεις αποτυπώνει τις συνθήκες εργασίας έπειτα από έναν μήνα. Το πρόβλημα όμως είναι πως δεν υπάρχει έλεγχος… Στην πραγματικότητα χρησιμοποιούμε τα γραφεία εργασίας για να παρακάμψουμε τη νομοθεσία… Γνωρίζω πλήρως καταρτισμένους λογιστές και διαχειριστές μεγάλων fund οι οποίοι εργάζονται μέσω γραφείων και σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καν συνταξιοδοτικά δικαιώματα ενώ άλλοι εργαζόμενοι που κάθονται στο διπλανό γραφείο έχουν.»

Ο Τζίνο Ριζόλι, ιδιοκτήτης πολλών μικρών καφέ μας δίνει την επιχειρηματική οπτική.
Θα ήθελε να πετάξει την εργατική νομοθεσία στον κάλαθο των αχρήστων. Πρώτη του προτεραιότητα είναι η πλήρης απελευθέρωση των απολύσεων. Πιστεύει πως μια ανθηρή οικονομία χρειάζεται ελευθερία για τις επιχειρήσεις και αυτό σημαίνει: απόλυτη ευελιξία.

«Τα συμβόλαια μηδενικού ωραρίου σχεδιάστηκαν από εργοδότες προκειμένου να παρακάμψουν για μια μικρή περίοδο τις προβλέψεις της εργατικής νομοθεσίας και για μια περίοδο έξι ή δώδεκα μηνών να μπορούν να απολύουν κάποιον από την εταιρεία εφόσον δεν τους ταιριάζει. Σας παρακαλώ πολύ μη μου ζητάτε αποζημιώσεις, μη μου ζητάτε πληρωμένες άδειες μητρότητας. Επιχείρηση έχω,» λέει απερίφραστα ο Τζίνο Ριζόλι.

Προς πια κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η Βρετανία ώστε να αποφύγει το περαιτέρω άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλούσιων και φτωχών; Χρειάζονται λιγότερες ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, σύμφωνα με τη φιλελεύθερη αντίληψη του επιχειρηματία Τζίνο Ριζόλι ή περισσότερες όπως ζητά ο Έιντριαν Γκρέγκορι, ιδιοκτήτης γραφείου ευρέσεως εργασίας;

«Θα πρέπει να εφαρμοστούν αυστηροί όροι για τις απολύσεις, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η αποζημίωση μέσω μιας εποπτικής αρχής, να υπάρχει ένας διαμεσολαβητής. Μια τέτοια αρχή θα πρέπει να έχει τη δύναμη όχι απλώς να βάλει τέλος στην εκμετάλλευση αλλά και να αποφέρει με τις ενέργειές της κέρδη για τα κρατικά ταμεία. Αν τη νύχτα πηγαίνω για ύπνο ξέροντας πως η δουλειά μου είναι να εκμεταλλεύομαι χαμηλά αμειβόμενους εργαζόμενους θα επέλεγα να κάνω κάτι άλλο.»

Η αγορά εργασίας στη Βρετανία διέπεται από μεγάλη ελαστικότητα. Χρειάζεται ωστόσο περισσότερη ρύθμιση στις εργασιακές σχέσεις; Σε αυτό το ερώτημα καλούνται να απαντήσουν οι Βρετανοί ψηφοφόροι.

Πηγή: euronews

το χέρι είχε ελευθερωθεί

 

Ώσπου το ανθρώ­πινο χέρι επεξεργαστεί καί κάνει μαχαίρι τοο πρώτο χαλίκι, θα πέρασαν χρονικά διαστήματα, που απέναντί τους μας φαίνε­ται ασήμαντος ο γνωστός μας ιστορικός χρόνος. Μα το απο­φασιστικό βημα είχε γίνει: το χέρι είχε ελευθερωθεί και μπορούσε τώρα ν’ αποχτά όλο και νέες επιδεξιότητες, και η μεγαλύτερη ευκαμψία που αποχτιόταν έτσι κληρονομιόταν και μεγάλωνε από γενιά σε γενιά. Έτσι το χέρι δέν είναι μόνο το Οργανο της εργασίας, είναι καί το προϊόν της.

Η κυριαρχία πάνω στη φύ­ση που άρχιζε με τη διαμόρφωση του χεριού, πλάταινε με κά­θε νέα πρόοδο τον ορίζοντα του άνθρωπου. Στα αντικείμε­να της φύσης ανακάλυπτε αδιάκοπα νέες, άγνωστες ως τότε ιδιότητες. Από την άλλη μεριά η διαμόρφωση της εργασίας συντελούσε αναγκαστικά στο να φέρνει πιό κοντά μεταξύ τους τα μέλη της κοινωνίας, πληθαίνοντας τις περιπτώσεις αμοιβαί­ας υποστήριξης, κοινής συνεργασίας και ξεκαθάριζε στη συνεί­δηση τη χρησιμότητα αυτής της συνεργασίας για τον καθένα. Κοντολογής οι διαμορφωμένοι άνθρωποι κατάληξαν στο ότι είχαν κάτι να πούν ο ένας στον άλλον.

Η ανάγ­κη δημιούργησε το όργανό της: ο ανεξέλιχτος λάρυγγας του πίθηκου μετασχηματιζόταν αργά, μα σίγουρα, με λυγίσματα για ολοένα ανώτερα λυγίσματα της φωνής και τα όργανα του στόματος έμαθαν σιγά-σιγά να προφέρουν το ένα έναρθρο γράμ­μα ύστερα από το άλλο. Η σύγκριση με τα ζώα αποδείχνει ότι η εξήγηση αυτή για τη γένεση της γλώσσας από τη δουλιά καί με τη δου­λιά είναι η μόνη σωστή.

Με τη συνεργασία του χεριού, των οργάνων της ομιλίας και του εγκέφαλου όχι μόνο στον κάθε χωριστό άνθρωπο, μα και στην κοινωνία, έγιναν ικανοί οι άνθρωποι να εκτελούν όλο πιο σύνθετες λειτουργίες, να βάζουν στον εαυτό τους και να φτάνουν όλο και ανώτερους σκοπούς. (…) Πλάι στο εμπόριο και στη χειροτεχνία ήρθε τέλος η τέχνη και η επιστήμη, από τις φυλές έγιναν έθνη και κράτη. Το δίκαιο και η πολιτική ανα­πτύχθηκαν και μαζί τους αναπτύχθηκε το φανταστικό είδωλο των ανθρώπινων πραγμάτων στο ανθρώπινο κεφάλι: η θρησκεία. Μπρός σ’ όλα αυτά τα δημιουργήματα, που πρώτα παρουσιά­ζονταν σαν προϊόντα του κεφαλιού και που φαίνονταν να κυ­ριαρχούν πάνω στις ανθρώπινες κοινωνίες, τα ταπεινά δημιουρ­γήματα του εργαζόμενου χεριού πέρασαν σε δεύτερη μοίρα, και τόσο περισσότερο μάλιστα, όσο το κεφάλι που σχεδίαζε την ερ­γασία σε μια πολυ πρώιμη ακόμα βαθμίδα εξέλιξης της κοινω­νίας (λχ. στην απλή κιόλας οικογένεια) μπορούσε να βάζει άλ­λα χέρια κι όχι τα δικά του να εκτελούν τη σχεδιασμένη δουλιά. Στο κεφάλι, στην εξέλιξη και στη δράση του εγκέφαλου κατα­λόγισαν όλες τις καταχτήσεις του πολιτισμού που προχωρούσε γρήγορα. Οι άνθρωποι συνήθισαν να εξηγούν τις πράξεις τους από τη σκέψη τους, αντί να τις εξηγούν από τις ανάγκες τους (που βέβαια αντανακλώνται στο κεφάλι, γίνονται συνείδηση) — και έτσι δημιουργήθηκε με τον καιρό η ιδεαλιστική εκείνη αν­τίληψη για τον κόσμο που ιδίως από τη δύση του αρχαίου κό­σμου και δώ κυριάρχησε στα κεφάλια.

 

Κ. Μάρξ, Φ. Ένγκελς, Διάλεχτα Έργα, Τόμος ΙΙ, Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου.