Μαρξισμός και Ισλάμ

                                                          Lev Borodulin

“Ας αποτολμήσουμε νά τό πούμε: ό μαρξισμός δέν είναι άφ’ εαυ­τού του πολιτισμικό υποκατάστατο. Είναι ένας κοινωνικός προ­σανατολισμός, ένας ηθελημένος ουμανισμός, ένας έξορθολογισμός. Άν κάποτε εφαρμοζόταν στο Ισλάμ, θά κατέληγε πολύ πιθανόν, σέ μιά συνύπαρξη, σέ μιά μοιρασιά, όπως έγινε στή Σοβιετική Ένωση, μεταξύ ρωσικού πολιτισμού καί μαρξισμού, στήν Κίνα, μεταξύ κι­νεζικού πολιτισμού καί μαρξισμού. Βεβαίως ό μαρξισμός εξέτρεψε σέ σημαντικό βαθμό καί τούς δυο αυτούς πολιτισμούς άπό τήν αρχι­κή τους κατεύθυνση, άλλά δέν κατάργησε οΰτε τόν ένα οΰτε τόν άλλον. Οΰτε καί τό επεδίωκε άλλωστε.

Βεβαίως ό Γ. Μουμπάρακ δέν έχει καθόλου άδικο όταν λέει ότι σέ περίπτωση μιάς τέτοιας δοκιμασίας «τό Ισλάμ θά είχε πολύ λι­γότερες αντιστάσεις άπό τόν χριστιανισμό απέναντι σέ μιά μαρξι­στική χειραγώγηση, γιατί δέν κάνει ακόμη σαφή διάκριση μεταξύ εγκόσμιου καί πνευματικού. Τό πνευματικό κινδυνεύει νά εξαφανι­στεί πιο εύκολα κάτω άπό τήν υλιστική επίδραση τής τεχνολογίας, μέσα σέ μιά μουσουλμανική κοινωνία πού θά έχει γίνει κομουνιστι­κή». Γιατί έχει δίκιο; Διότι, σέ τελική ανάλυση, ό χριστιανισμός είχε υποστεί παντού ή σχεδόν παντού τόν κλονισμό μιάς απότομης επιστημονικής προόδου, ορθολογιστικής καί έκκοσμικευμένης, πριν άπό τήν επίδραση μιάς βιομηχανικής Επανάστασης· διότι ή μακροχρόνια αυτή μύηση του τόν είχε βοηθήσει νά προσαρμοστεί, όχι χωρίς αντιστάσεις, άλλά διατηρώντας παρόλαταύτα τήν ισορ­ροπία του, καί εγκαταλείποντας καθ’ όδόν όλα όσα έπρεπε νά εγκα­ταλείψει. Καί τώρα είναι οπλισμένος απέναντι στήν τεχνολογία, απέναντι στον ορθολογισμό, ακόμη καί απέναντι στον μαρξισμό.”

Fernand Braudel, Γραμματική των Πολιτισμών, ΜΙΕΤ, 2002, (σελ. 187).