Για την ουσία της αλληλεγγύης

                               Collective Farm Harvest Festival, Sergei Gerasimov, 1937

“Στην καθημερινή ζωή, ο εργάτης είναι πολύ πιο ανθρώπινος από τον αστό. Ανάφερα ήδη πιο πάνω ότι οι ζητιάνοι συνηθίζουν ν’ απευθύνονται σχεδόν μονάχα στους εργάτες και ότι γενικά γίνονται περισσότερα για τη συντήρηση των φτωχών, από τη μεριά των εργατών, παρά από τη μεριά της αστικής τάξης. […] Γενικά, όμως, η ανθρωπιά των εργατών ξεχωρίζει παντού μ’ ευχάριστο τρόπο! Έχουν ζήσει οι ίδιοι τη σκληρή μοίρα και μπορούν έτσι να συμπάσχουν μ’ εκείνους που υποφέρουν γι’ αυτούς κάθε άνθρωπος είναι άνθρωπος, ενώ για τον αστό ο ερ­γάτης μετράει λιγότερο από άνθρωπος. Γι’ αυτό το λόγο, είναι πιο ευπρόσιτοι και φιλικοί, και παρ’ όλο που έχουν περισσότερο ανάγκη τα χρήματα από τους πλούσιους είναι λιγότερο προσηλω­μένοι σ’αυτά. Το χρήμα έχει γι’ αυτούς αξία μόνο σε σχέση με το τι μπορούν ν’ αγοράσουν πραγματικά μ’ αυτό, ενώ για τον αστό έχει μια ιδιαίτερη, ενδογενή αξία, την αξία ενός θεού που κάνει έτσι τον αστό έναν πρόστυχο, βρωμερό «χρηματάνθρωπο». Ο εργάτης που δεν γνωρίζει αυτό το δέος για το χρήμα, δεν είναι τόσο αρπακτικός όσο ο αστός, που κάνει τα πάντα μόνο για να βγάλει χρήματα, που βλέπει σαν σκοπό της ζωής του τη συσσώ­ρευση σάκων με χρήματα.”

Καρλ Μαρξ – Φρίντριχ Ένγκελς, Για την αγάπη, τη φιλία, την αλληλεγγύη, Σύγχρονη Εποχή, 1987, (σελ. 194).